عوامل مؤثر بر اهداي خون در زنجيره تأمين خون تحت شرايط بحران

اهداف: يكي از مهم‌ترين مسائل در زنجيره تأمين خون، پاسخگويي به تقاضاي خون مورد نياز بيمارستان‌ها است كه در شرايط بحران حساس‌تر مي‌شود. با توجه به اينكه دسترسي به عرضه خون اغلب در شرايط بحراني به دليل افزايش ناگهاني در تقاضا، محدود مي‌شود؛ زنجيره تأمين خون در طول و پس از بحران دچار مشكلات شديد مي‌گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسي عوامل مؤثر بر اهداي خون توسط اهداكنندگان در زنجيره تأمين خون تحت شرايط بحراني انجام شد.مواد و روش‌ها: اين پژوهش توصيفي پيمايشي در كليه اهداكنندگان مستمر و باسابقه خون كه در چهارماه اول سال ۱۳۹۷ در استان مازندران اقدام به اهداي خون كردند، انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي، ۳۸۴ به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوري داده‌ها با استفاده از پرسش‌‌نامه پايا و رواي محقق‌ساخته انجام شد. تجزيه و تحليل داده‌ها نيز با استفاده از روش مدل‌يابي معادلات ساختاري در قالب نرم‌افزار SPSS ۲۰ و LISREL ۸.۵۰ انجام شد.يافته‌ها: در اين پژوهش از ۳۸۴ نفر نمونه، ۹۲.۹۷% (۳۵۷ نفر) را مردان تشكيل داده بودند و گروه سني ۳۱ الي ۴۰ سال با فراواني ۳۶.۲۰% (۱۳۹ نفر) بيشترين رنج سني شركت‌كننده بود. ارزيابي مدل تحقيق نشان داد كه تمامي شاخص‌هاي برازندگي در محدوده قابل قبولي قرار داشتند. مقدار بارعاملي براي اثر متغير تبليغات و اطلاع‌رساني، انگيزش، آگاهي و هنجارهاي ذهني اهداكنندگان بر اهداي خون در شرايط بحران به ترتيب برابر 0/98 (10/31=t)، 0/80 (9/45=t)، 0/66 (8/60=t) و 0/57 (4/75=t) برآورد شد. بنابراين تبليغات و اطلاع‌رساني بيشترين تأثير را بر اهداي خون توسط اهداكنندگان در شرايط بحراني داشت.نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه تبليغات، انگيزش، هنجارهاي ذهني و آگاهي اهداكنندگان بر اهداي خون در زنجيره تأمين خون در شرايط بحران تأثير مثبت و مستقيمي دارند و تبليغات و اطلاع‌رساني داراي بيشترين تأثير است.