تعيين غيرتخريبي بازهاي ازته فرار كل (TVB-N) توسط تصاوير ابرطيفي در ماهي گوازيوم دم‌رشته‌اي (Nemipterus japonicus)

سابقه و هدف: با توجه به اهميت ارزيابي كيفي آبزيان از صيد تا مصرف، روش‌هاي سريع و غيرتخريبي برآورد فساد در صنعت شيلات مهم هستند. هدف اين مطالعه بررسي پتانسيل به‌كارگيري تصاوير ابرطيفي (nm 430-1010HSI: ) براي پيش‌بيني بازهاي ازته‌ي فرار كل (TVBN) در فيله‌ي گوازيوم دم‌رشته‌اي (Nemipterus japonicus) به عنوان ماهي آب شور است.مواد و روش‌ها: فساد فيله‌هاي ماهي طي 8 روز نگهداري در دماي يخچال ( °C 2 ±4) مورد بررسي قرار گرفت. ابتدا، داده‌هاي مربوط به تصاوير ابرطيفي و TVBN فيله‌هاي ماهي در آزمايشگاه حاصل شد. مدل اوليه‌ي پيش‌بيني اين شاخص بر پايه‌ي شبكه‌ي مصنوعي عصبي پس‌انتشار خطا (BPANN) تشكيل شد. براي ساده كردن مدل، 10 طول موج به روش ضريبرگرسيون (RC) انتخاب شد و مدل‌هاي رگرسيون خطي چندگانه (MLR) و BPANN بر پايه‌ي طول موج‌هاي برگزيده پياده‌سازي شدند.يافته‌ها‌: در طيف كامل طول موج، مدل‌ BPANN قدرت پيش‌بيني نسبتاً ضعيفي را نشان داد (0.76=R2P و 4.45=RMSEP). بعد از انتخاب 10 طول موج، توانايي مدل‌هاي ساده‌ شده بهتر از مدل مبتني بر طيف كامل بود. قدرت پيش‌بيني مدل ساده‌ BPANN بالاتر از MLR بود (0.820=R2P(RCBPANN) و 3.79=RMSEPRCBPANN؛ 0.794=R2P(RCMLR) و 4.25=RMSEPRCMLR). بنابراين RCBPANN عملكرد خوبي را در پيش‌بيني شاخص TVBN نشان داد (0.90 R2P 0.82).نتيجه گيري: اگرچه مدل چندطيفي ساده‌ي توسعه‌يافته بر پايه‌ي مدل BPANN نتايج اميدواركننده‌اي را در پيش‌بيني مقادير TVBN فيله‌ي ماهي گوازيوم دم‌رشته‌اي نشان داد. اما، مدل پايه‌ريزي‌شده قدرت پيش‌بيني قوي را در طول دوره‌ي نگهداري نشان نداد. بنابراين مطالعات بيش‌تري به منظور بهبود قدرت پيش‌بيني و كاربري روش HSI براي برآورد TVBN در ماهي گوازيوم دم‌رشته‌اي نياز است.