كاربرد برنامه‌ريزي آرماني در تعيين الگوي بهينه كشت محصولات زراعي با تاكيد بر آب مجازي دراستان كردستان

Application of Goal Programming to Determination of Optimum Cropping Pattern Emphasizing on Virtual Water in Kurdistan Province

امروزه توليد محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌هاي كشاورزان و سياست‌گذاران مي‌باشد. بر اين اساس، لازم به نظر مي‌رسد تا بتوان در سياست‌گذاري‌هاي كشت ،افزون بر هدف‌هاي سياست‌گذاران، نيازمندي‌ها و اهداف كشاورزان در كنار يكديگر در نظر گرفته شود. بنابراين، مطالعه حاضر با هدف ارزيابي اقتصادي الگوي بهينه كشت محصولات زراعي استان كردستان به تفكيك شهرستان‌هاي آن با تاكيد بر حداقل آب مجازي طرح ريزي و اجرا شد. به اين منظور آمار و اطلاعات موردنياز در سال زراعي 95-1394 در قالب تدوين الگوي برنامه‌‌ريزي آرماني استفاده گرديد. نتايج مطالعه نشان داد، الگوي كشت فعلي واحدهاي توليدي شهرستان‌هاي استان داراي مزيت نسبي نبوده و از اينرو الگوي فعلي كشت بايد تغيير يابد. به بيان ديگر، تغييرات الگوي كشت محصولات زراعي به سمت تخصصي شدن و متناسب با مزيت نسبي منطقه در حال تغيير هستند و محصولاتي وارد الگوي كشت شده‌اند كه با امكانات و شرايط هر منطقه (شهرستان) سازگار مي‌باشند. اين تغييرات به نحوي است كه سطح زيركشت برخي از محصولات نسبت به وضعيت فعلي كاهش و برخي ديگر افزايش معني‌داري پيدا كرده است. به طوري كه محصولي مانند گندم آبي به طور كلي در الگوي بهينه وارد نشده است. همچنين بيشتر محصولات به دليل عدم مزيت نسبي و غيرمتناسب با شرايط منطقه و همچنين بازدهي پايين آن‌ها از الگو حذف شدند.

Nowadays, production of economic production is one of the most important of policymaker’s tensions. Address to this. It is necessary to merge the farmer’s aims along policy makers as well as their necessities. Therefore, the current study attempted to investigate on optimum cropping pattern of agricultural crops in Kurdistan province respect to each county emphasizing on minimize virtual water. To follow research aim the necessary data were collected for the agricultural year 2015-6 using goal programming. The results showed that, the current cropping pattern does not has no comparative advantage and it has to experience significant change. In other words, the current cropping pattern willing must to change from mixed form to specialized one according to comparative advantage according to resource possibilities of each district. The range of change showed that, there are significant decrease and increase in some crops compare to current situation. The results showed that, irrigated wheat did not get permission to enter optimum model. In addition, the most of current crop due to low return as well as disadvantage of study area omitted in recommended pattern.