بررسي تأثير عصاره‌ي رازيانه در پيش‌گيري از اختلال حافظه‌ي ناشي از اسكوپولامين در موش سوري نر

مقدمه: استروژن از جمله هورمون‌هاي استروئيدي است كه علاوه بر اثرات شناخته شده‌ي آن بر جنس ماده، اثرات مفيدي نيز بر روي حافظه دارد. گياه رازيانه حاوي تركيبات فيتواستروژني مي‌باشد و احتمال دارد كه اين گياه از اين طريق بتواند اثرات مثبتي بر حافظه داشته باشد. اين تحقيق به منظور بررسي اثرات رازيانه بر بهبود حافظه انجام شد. روش‌ها: حافظه، به كمك روش بررسي شيء جديد در موش‌هاي سوري نر نژاد Balb-c بررسي شد. اين روش شامل سه مرحله‌ي خوگيري، يادگيري (T1) و آزمايش حافظه (T2) مي‌باشد. در اين روش، اختلاف زماني كه حيوان صرف شناسايي شيء قديمي (F) و شيء جديد (N) مي‌كند، به عنوان معياري جهت ارزيابي حافظه استفاده مي‌شود: شاخص تشخيص (Recognition index يا RI) = 100 × [(N + F) / (N – F)]. يافته‌ها: تخريب حافظه به دنبال تزريق زيرجلدي mg/kg 0/5 اسكوپولامين ايجاد شد [0/3 ± 0/16- = (%) RI]. mg/kg 50 عصاره‌ي رازيانه (5 دقيقه قبل از T1) به ميزان قابل توجهي مانع از اختلال حافظه گرديد [1/7 ± 0/35 = (%) RI] و حافظه‌ي حيوانات به حدود حافظه‌ي حيوانات سالم [9/5 ± 0/50 = (%) RI]. رسيد. به علاوه، تزريق داخل صفاقي mg/kg 0/2 از 17 بتا استراديول نتايج مشابهي به همراه داشت [6/6 ± 0/36 = (%) RI]؛ وليتزريق داخل صفاقي mg/kg 0/1 تاموكسيفن اثرات مفيد رازيانه در بهبود حافظه را از بين برد [1/7 ± 0/29- = (%) RI]. نتيجه‌گيري: اترات مفيد رازيانه بر حافظه از طريق گيرنده‌هاي استروژني در مغز صورت مي‌گيرد؛ به صورتي كه، تحريك اين گيرنده‌ها منجر به افزايش سطح استيل كولين مي‌شود. به همين دليل، از اثرات آنتاگونيستي اسكوپولامين بر گيرنده‌هاي كلينرژيك به صورت رقابتي ممانعت مي‌كند.