اثرات راهبردهاي درماني و اطلاعات دموگرافيكي روي احتمال عوارض بافت‌هاي طبيعي در راديوتراپي سر و گردن از طريق مدل Lyman

مقدمه: هدف از اين مطالعه، ارزيابي اثرات راهبردهاي درماني و اطلاعات دموگرافيكي بيماران روي احتمال بروز عوارض در بافت‌هاي طبيعي در راديوتراپي سر و گردن با استفاده از مدل Lyman بود. روش‌ها: اين مطالعه، بر روي 78 بيمار مبتلا به سرطان سر و گردن كه در طي سه سال گذشته دوره‌ي درمان آن‌ها به پايان رسيده بود، انجام گرديد. در اين تحقيق، از اطلاعات موجود بيماران در سيستم طراحي درمان CorePlan استفاده شد. در نهايت، احتمال آسيب وارده به بافت‌هاي طبيعي (بافت‌هاي در معرض خطر) از روي مقدار دوز رسيده به حجم‌هاي مورد نظر و همچنين، اندازه‌ي حجم تحت تابش آن‌ها با استفاده از مدل آماري (مدل Lyman) به كار رفته در NTCP (Normal tissue complication probability) سيستم طراحي درماني CorePlan تعيين شد. از نرم‌افزار SPSS نسخه‌‌ي 20 براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شد. در اين مطالعه، از آمارهاي توصيفي مانند ميانگين و نسبت‌ها براي توصيف داده‌ها و همچنين از آزمون‌هاي Mann-Whitney، Kruskal-Wallis و ضريب همبستگي Spearman استفاده گرديد. يافته‌ها: احتمال عوارض بافت‌هاي طبيعي به شدت تحت تأثير موقعيت اين بافت‌ها نسبت به تابش قرار دارد؛ به طوري كه بين موقعيت تومور و احتمال عارضه‌ي تمامي بافت‌هاي طبيعي مجاور ارتباط معني‌دار مشاهده گرديد (0/050 P). افزايش دوز با احتمال عارضه‌ي تيروئيد ارتباط معني‌داري نشان داد (0/004 = P)، اما بين گروه سني بيماران، جنسيت بيماران، Stage تومور و نوع درمان يا احتمال عوارض بافت‌هاي طبيعي ارتباط معني‌داري مشاهده نشد (0/050 P). نتيجه‌گيري: بر اساس داده‌هاي اين مطالعه، بين موقعيت تومور و احتمال عوارض بافت‌هاي طبيعي مجاور، ارتباط معني‌داري مشاهده گرديد كه اين امر، بيانگر تأثير طراحي درمان بهينه و استفاده از تجهيزات مناسب راديوتراپي در بهبود عوارض بيماران مبتلا به سرطان سر و گردن پس از تكميل روند درمان مي‌باشد. همچنين، هنگام استفاده از دوز تابشي بالا براي پرتودرماني بيماران مبتلا به سرطان سر و گردن، بايستي تدابيري جهت حفظ تيروئيد به خصوص مواقعي كه تومور در گردن بيمار قرار دارد، در نظر گرفته شود.