بررسي ارتباط پلي‌مورفيسم FokI ژن گيرنده‌ي ويتامين D (VDR) با چاقي

مقدمه: چاقي، بزرگ‌ترين چالش بهداشت عمـومي در قـرن حاضـر است. مطالعات ژنتيك نشان مي‌دهد كه برخي پروتئين‌هاي مرتبط با عملكرد ويتامين D، مانند گيرنده‌ي ويتامين D (Vitamin D receptor يا VDR) در پاتوژنز چاقي مؤثر است. هدف از انجام مطالعه‌ي حاضر، بررسي ارتباط پلي‌‌مورفيسم FokI در ژن VDR با نمايه‌ي توده‌ي بدني (Body mass index يا BMI) به عنوان شاخص چاقي و ساير فاكتورهاي مؤثر در چاقي بود. روش‌ها: در اين مطالعه‌ي مورد- شاهدي، 91 فرد مبتلا به چاقي (2kg/m 30 BMI) و 100 فرد سالم (2kg/m 24/9-18/5 :BMI) شركت نمودند. ميزان قند خون ناشتا، كلسترول تام و تري‌گليسريد اندازه‌گيري و نمايه‌ي توده‌ي بدني مشخص شد. از نمونه‌هاي خون كامل افراد شركت‌كننده، استخراج DNA صورت گرفت. ژن VDR با روش PCR (Polymerase chain reaction) تكثير و سپس، پلي‌مورفيسم FokI با روش RFLP (Restriction fragment lengths polymorphism) بررسي گرديد. از نسبت شانس، براي بررسي ارتباط بين فاكتورهاي مورد نظر و بيماري استفاده شد و براي اين محاسبات، بازه‌ي اطمينان 95% درنظر گرفته شد. يافته‌ها: فراواني آلل F در گروه شاهد 95/00 و در گروه چاق 88/46 درصد بود. فراواني آلل f نيز در گروه شاهد 5/00 و در گروه چاق 11/53 درصد بود. اختلاف بين آلل‌هاي F و f در دو گروه شاهد و چاق به صورت معني‌داري وجود داشت (0/005 = P). در گروه چاق، بين ميزان قند خون ناشتا، كلسترول تام و تري‌گليسريد با ژنوتيپ‌ها ارتباط معني‌داري وجود نداشت. در گروه شاهد، بين قند خون ناشتا و ژنوتيپ ارتباط معني‌داري ديده شد (0/010 = P). نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه در جمعيت مورد مطالعه‌ي ما، آلل F به طور معني‌داري نقش محافظتي در بروز چاقي دارد. به همين دليل، افراد واجد ژنوتيپ FF در گروه شاهد، نسبت به ساير ژنوتيپ‌ها ميزان قند خون ناشتاي پايين‌تري داشتند.