بررسي اثر عصاره‌ي منتخبي از مخروطيان بومي ايران بر رده‌ي سلولي سرطان پستان انسان (MCF7) به روش فلوسايتومتري

مقدمه: چرخه‌ي سلولي طي چهار مرحله‌ي عمده صورت مي‌گيرد. همانندسازي DNA طي مرحله‌ي سنتز انجام مي‌شود و سلول‌ها پس از عبور از مرحله‌ي موقتي GAP2، فرايند پيچيده‌ي ميتوز (M) را شروع مي‌كنند. سلول‌هاي سرطاني در محيط كشت به صورت نامحدود وارد چرخه‌ي سلولي مي‌شوند. در محيط كشت آزمايشگاهي مي‌توان ميزان جمعيت سلولي در مراحل مختلف چرخه‌ي سلولي را تحت تأثير هر نوع ماده‌اي سنجش نمود. روش‌ها: عصاره‌ي تهيه شده از تعدادي گياهان مخروطيان بومي ايران به نام‌هاي 1- Juniperus polycarpus (برگ سرشاخه‌ي نر)، 2- Juniperus excela (سرشاخه‌ي برگ‌دار)، 3- Juniperus excels (ميوه)، 4- Juniperus Foetidissma (برگ نر)، 5- Juniperus Foetidissma (برگ ماده)، 6-Juniperus depressa (ميوه)، 7- Juniperus depressa (برگ نر)، 8- Juniperus communis (برگ ماده) و 9-Juniperus communis (برگ نر) به رقت‌هاي متفاوت بر محيط كشت رده‌ي سلولي سرطان سينه MCF-7 آزمايش گرديد. جمعيت سلولي در فازهاي مختلف چرخه‌ي سلولي پس از گذشت 48 ساعت با دستگاه فلوسايتومتري و نرم‌افزار Cylchred و CellQuest اندازه‌گيري و آناليز شد. از پروپيديوم آيوديد (Propidium iodide) براي رنگ‌آميزي مقدار DNA هسته‌ي سلولي به عنوان شاخص وجود سلول‌ها در فازهاي مختلف چرخه‌ي سلولي استفاده گرديد. يافته‌ها: سلول‌هاي MCF-7 در چاهك كشت بدون تيمار عصاره‌ي گياهي، 45/86 درصد در فاز G0/G1، 47/52 درصد در فاز سنتز و 6/62 درصد در فاز G2/M قرار داشتند. همين مقادير تحت تأثير داروي شاهد مثبت Taxol، در مراحل G0/G1، سنتز و G2/M به ترتيب برابر با 17/31، 40/18 و 42/51 درصد بود. مقايسه‌ي مقادير به دست آمده، توقف چرخه‌ي سلولي و نگهداري سلول‌ها در فاز G2/M را براي داروي Taxol نشان داد. بررسي عصاره‌هاي تحت آزمايش مشخص نمود كه بيشترين اثر را عصاره‌ي ميوه‌ي Juniperus excela داشت و قدرت سنتز رده‌ي سلولي MCF-7 را از 46/81 به 21/97 درصد تقليل داد. همچنين، همين عصاره توانست 23/11 درصد جمعيت سلولي را در فاز G2/M بلوكه كند كه از لحاظ آماري حدود سه برابر ميزان شاهد منفي بود. نتيجه‌گيري: نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه مواد بيولوژيك موجود در گياهان مخروطي ايران تركيباتي را در مسير فيزيولوژي رشد و نمو ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند اثرات قابل ملاحظه‌اي بر چرخه‌ي رشد سلول‌هاي سرطاني سينه بگذارد. ارزيابي و خالص‌سازي نوع تركيب مؤثر در عصاره‌هاي گياهي از ضروريات فعاليت علمي در زمينه‌ي كشف داروي ضد سرطان است.