پيش‌بيني پذيرش دانشجويان در دوره‌هاي تخصص پزشكي بر اساس عملكرد دانشگاهي و عوامل شناختي

مقدمه: امروزه پذيرش دانشجويان دوره‌هاي تخصصي علوم پزشكي، با چالش‌هايي مواجه شده است، با توجه به اهميت ويژه وظايف و رسالت پزشكان و لزوم انتخابي دقيق در پذيرش آنان، هدف پژوهش حاضر، تعيين سهم عملكرد دانشگاهي و عوامل شناختي در پذيرش دانشجويان در دوره‌هاي تخصص دانشگاه‌هاي علوم پزشكي بود. روش بررسي: روش پژوهش توصيفي، از نوع مطالعات مقطعي بود. جامعه پژوهش شامل كليه داوطلبان آزمون تخصص سال 1397 دانشگاه‌هاي علوم پزشكي بود. نمونه به روش خوشه‌اي تصادفي از دو گروه زنان و زايمان و روانپزشكي انتخاب شد. تعداد اعضاي اين دو گروه، 1096 بود كه نمرات آنها در متغيرهاي معدل، نمره پيش‌كارورزي و نمرات آزمون‌هاي شناختي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ابزارهاي پژوهش، آزمون تفكر تحليلي كاليفرنيا،‌ آزمون تفكر منطقي واتسون گليزر و آزمون درك مطلب از مجموعه آزمون‌هاي استعداد بود. پايايي اين آزمون‌ها به روش آلفاي كرونباخ در پژوهش حاضر به ترتيب برابر با 0.79،‌ 0.76 و 0.80 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS و R تحليل شد و جهت پاسخ به سؤالات پژوهش از آزمون‌هاي رگرسيون لجستيك، رگرسيون گام به گام، تحليل واريانس چند متغيري و آزمون تي مستقل استفاده شد. نتايج: تجزيه و تحليل داده‌ها نشان داد كه متغيرهاي معدل دوره قبل (0.0001 = P؛ 8.59 t)، نمره آزمون پيش‌كارورزي (0.0001 = P؛ 7.45 t) و نمره آزمون هاي شناختي (0.0001 = P؛ 4.48 t) نقش معناداري در پيش‌بيني عملكرد داوطلبان در آزمون ورودي دوره‌هاي تخصص دارند. همچنين اين متغيرها توانستند وضعيت پذيرش يا عدم پذيرش دانشجويان در دوره‌هاي تخصصي را پيش‌بيني نمايند (0.0001 = P؛ 630.63 = ). نتايج مربوط به آزمون تي مستقل نشان داد كه بين عملكرد زنان و مردان در آزمون ورودي تخصص (0.0001 = P؛ 4.91 t)، معدل (0.0001 = P؛ 4.67 t)، و آزمون‌هاي شناختي (0.038 = P؛ 2.08 t) تفاوت معني‌دار وجود دارد. نتيجه‌گيري: توانايي شناختي داوطلبان دوره‌هاي تخصص دانشگاه هاي علوم پزشكي و عملكرد تحصيلي قبلي آنان، مهم‌ترين پيش‌بين‌هاي موفقيت در آزمون ورودي و پذيرش در دانشگاه هستند. لذا لازم است، علاوه بر آزمون‌هاي ورودي و عملكرد دوره‌هاي قبلي ساير شايستگي‌هاي ضروري براي دانشجويان علوم پزشكي همچون مهارت‌هاي تفكر تحليلي، تفكر منطقي، حل مسأله و توان تصميم‌گيري در سنجش‌هاي ورودي آنان مدنظر قرار گيرد.