بررسي و مقايسه اثر منابع و روش‌هاي مختلف كاربرد نيتروژن بر راندمان مصرف نيتروژن برنج رقم هاشمي

به منظور دستيابي به رهيافتي مؤثر در ارتقاي راندمان مصرف كود نيتروژن برنج رقم هاشمي، آزمايشي بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 13 تيمار و سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي معاونت مؤسسه تحقيقات برنج كشور در مازندران (آمل) در سال‌هاي 1394 و 1395 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش عبارت بودند از: N0: شاهد (بدون مصرف نيتروژن)، N1: مصرف تقسيطي 55.2 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره، N2)، (N3، N4)، (N5 و N6)، (N7 مصرف 55.2 و 27.6 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به ترتيب از منابع اوره با پوشش گوگردي، اوره سوپرگرانوله و سولفات آمونيوم و N8: استفاده از نانوكود نيتروژن+ 27.6 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره و N9، N10 و N11 به ترتيب استفاده از باكتري آزوسپيريليوم، ازتوباكتر و آزوسپيريليوم + ازتوباكتر هر كدام همراه با 27.6 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره و N12: مصرف كود عرف زارع (مصرف 55.2 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره تماماً قبل از نشاكاري). نتايج آزمايش نشان داد كه اثر تيمارها روي صفات مورد اندازه‌گيري به جز محتواي نيتروژن كاه موجب تفاوت معني‌دار در سطح احتمال پنج درصد شده است. بيشترين عملكرد شلتوك از مصرف 55.2 كيلوگرم در هكتار نيتروژن از منبع سولفات آمونيوم (N6) بدست آمد. عملكرد تيمار N5 (جايگذاري عمقي 27.6 كيلوگرم در هكتار كود اوره سوپرگرانوله) از نظر آماري با تيمار داراي بيشترين عملكرد شلتوك (N6) اختلاف معني دار نداشت. بيشترين بهره‌وري نسبي، راندمان زراعي و راندمان بازيافت به تيمار N5 و بيشترين مقادير راندمان فيزيولوژيك و راندمان داخلي به تيمار N10 اختصاص داشت. بيشترين ميزان جذب نيتروژن ) 119.5 كيلوگرم در هكتار( از تيمار N4 بدست آمد. تيمار N5 در مقايسه با تيمار مصرف كود عرف زارع (N12) ضمن صرفه‌جويي 50% در مصرف كود نيتروژن، باعث افزايش 4.6% در عملكرد شلتوك و 59.4% راندمان بازيافت شد. براساس نتايج، مزيت نسبي جايگذاري عمقي كود اوره سوپرگرانوله در افزايش راندمان كود از طريق افزايش ميزان جذب نيتروژن و جلوگيري از اتلاف نيتروژن نسبت به ساير منابع تأمين‌كننده نيتروژن بيشتر بود.