تدوين مدل تاب‌آوري خانوادۀ ايراني: يك پژوهش كيفي

زمينه و هدف: خانواده در طول حيات خود با مشكلات و چالش هاي متعدد روبه روست. چالش هاي استرس زايي كه مي تواند خانواده را تا مرز فروپاشي پيش ببرد. اهميت حفظ خانواده بر هيچ كس پوشيده نيست، از اين رو، پژوهش حاضر به دنبال تدوين مدلي بومي براي تاب آوري خانواده هاست. مواد و روش‌ها: به اين منظور 13 زوج داراي معيارهاي ورود به پژوهش به صورت نمونه گيري هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. به منظور دست يابي به مؤلفه هاي بومي تاب آوري خانواده در گام نخست خانواده هايي كه بحراني را در زندگي زناشويي خود تجربه كرده بودند و در پرسشنامه هاي هنجارشدۀ تاب آوري فردي كانر و ديويدسون، تاب آوري خانوادۀ سيكسبي، و عملكرد خانواده نمرۀ بالاتر از ميانگين كسب كرده و در ضمن حاضر به همكاري بودند شناسايي شده و با آنان مصاحبه شد. در اين پژوهش از روش كيفي زمينه اي به منظور جمع آوري و تحليل داده ها استفاده شد. يافته ها: در تجزيه و تحليل در مرحلۀ كد گذاري باز 168 كد اوليه، و در كد گذاري محوري براساس شباهت موضوعي 15 مقوله، و در نهايت در مرحلۀ كد گذاري انتخابي به 5 مقوله اصلي شخصيت، نظام باورها، مهارت ها، ساختار خانواده، و منابع بيروني دست يافتيم. نتيجه گيري: مدل بومي به دست آمده جامع است و مي توان از آن براي طراحي آموزش هايي استفاده كرد كه در پي افزايش تاب آوري و تحمل خانواده ها در برابر مشكلات هستند.