مكان‌يابي پايگاه‌هاي مديريت بحران در بافت‌هاي تاريخي شهري (نمونۀ موردي: بافت تاريخي شهر شيراز)

مقدمه: بافت هاي تاريخي به علت فرسودگي شديد كالبدي، ناپايداري سازه اي و دسترسي نامناسب به هنگام وقوع حوادث، به يكي از آسيب پذيرترين بافت هاي شهري به هنگام وقوع بحران تبديل شده اند و از اين رو مكان يابي پايگاه هاي مديريت بحران در آنها ضروري به نظر مي رسد. در اين پژوهش مكان يابي پايگاه هاي مديريت بحران در بافت تاريخي شهر شيراز در دستور كار قرار گرفته است. روش: پژوهش كاربردي حاضر توصيفي تحليلي است كه به منظور مكان يابي پايگاه ها از تركيب مدل FAHP و GIS و مقايسۀ زوجي معيارها، تعيين وزن معيارها و تهيۀ نقشه هاي لايه هاي اطلاعاتي استفاده شده است. براي محاسبۀ نرخ سازگاري در قضاوت ها نيز از روش گوگوس و بوچر استفاده شده است. يافته ها: معيارهاي چهارگانه مطلوبيت كالبدي (دانه بندي، پايداري، كاربري)، دسترسي پذيري (نزديكي، كريدوري، جاذبه، بينابيني و دسترسي)، همجواري با كاربري هاي سازگار (فضاي سبز، مراكز درماني، مراكز انتظامي، آتش نشاني) و عدم همجواري با كاربري هاي ناسازگار (تأسيسات خطرزا، ساختمان هاي بلند مرتبه) به عنوان عوامل مؤثر در مكان يابي پايگاه هاي مديريت بحران شناخته شدند. معيارهاي مطلوبيت كالبدي وعدم همجواري با كاربري هاي ناسازگار با وزن 0.356 و پس از آنها معيارهاي دسترسي پذيري با وزن 0.195 و همجواري با كاربري هاي سازگار با وزن 0.114 بيشترين اهميت را در مكان يابي پايگاه هاي مديريت بحران به خود اختصاص داده اند. نتيجه گيري: با توجه به فقدان دسترسي مطلوب، مناسب است معيار دسترسي پذيري براي مكان يابي پايگاه هاي مديريت بحران در بافت تاريخي در نظر گرفته شود. با هم پوشاني نقشه هاي لايه هاي اطلاعاتي، دو گزينۀ كتابخانه حرم حضرت شاهچراغ و باغ موزه پارس به عنوان مكان استقرار پايگاه هاي مديريت بحران در بافت تاريخي شهر شيراز معرفي شدند