عنوان مقاله :
ديدگاہ ھاي مشترك علمي و عملي سيّد علي ھمداني و اقبال لاھوري
پديد آورندگان :
مقيسہ ، محمّدحسن حوزہ فرھنگ ايران - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
سيد علي ہمداني , اقبال , فيلسوف , تبليغ دين
چكيده فارسي :
بين سيّد علي ھمداني و اقبال لاھوري، اشتراكات فراوان علمي و عملي وجود دارد؛ نخست آن كہ ھر دو اھل انديشہ بودند و نويسندہ و دانشمند۔ سيّد علي ھمداني بالغ بر پنجاہ اثر در خصوص تصوّف، عرفان اسلامي و موضوعات ديني، بہ شعر و بہ نثر، نوشتہ، اقبال لاھوري نيز با ديوان ھاي اشعارش كہ ھم بہ زبان فارسي و ھم بہ زبان اردو است و نيز كتب ’’سير فلسفہ در ايران‘‘ و ’’بازسازي انديشۂ ديني در اسلام‘‘ عميق ترين انديشہ ھاي عرفاني، ديني، سياسي و اجتماعي خود را بيان كردہ است۔ دوّم آن كہ، ھر دو مرد عمل بودند و در وسط صحنۂ زندگي مردم حضور داشتند۔ سيّد علي ھمداني با ھجرت از سرزمين مادري اش (ايران) و توطّن در سرزمين ھاي دور شبہ قارّہ؛ پاكستان، ھند، تاجيكستان ھم بہ تبليغ دين پرداخت، ھم با حدود ھفتصد نفر از اصحاب حِرَف و پيشہ و صنعتگران و ھنرمنداني كہ با خود بہ آن سرزمين ھا بْرد، انواع و اقسام شغل ھا و حرفہ ھا را كہ بہ معاش و درآمدزايي مردم كمك مي كرد، بہ آن ھا آموخت۔ اقبال نيز با آن كہ فيلسوف و استاد دانشگاہ بود، در كنار مردم و با غم و غصّہ ھاي آن ھا آشنا بود و براي مسلمانان شبہ قارّہ، كشور مستقل پاكستان را بوجود آورد۔ و سوّم آن كہ، ھر دو بہ زبان فارسي عشق مي ورزيدند و با آن كہ سيّد علي ھمداني بہ زبان عربي و اقبال لاھوري بہ زبان ھاي انگليسي و اردو مسلّط بودند، بيشترين آثار و خصوصاً اشعار خود را بہ زبان فارسي نوشتہ اند و سرودہ اند۔