پتانسيل فرونشست دشت شازند ناشي از افت آب زيرزميني با مدل وزن‌دهي و آناليز صحت‌سنجي آن با استفاده از تداخل‌سنجي راداري

در پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر فرونشست سطح زمين در دشت شازند با به‌كارگيري روش وزن‌دهي و تحليل سلسله‌مراتبي بررسي شده است. در اين مدل هفت پارامتر مؤثر، محيط آبخوان، كاربري زمين، پمپاژ، تغذيه، ضخامت آبخوان، فاصله از گسل و افت سطح آب زيرزميني طبق نظر كارشناسي ارائه‌شده، رتبه‌بندي و كلاسه‌بندي شد و از تلفيق اين پارامترها در محيط ArcGIS نقشۀ آسيب‌پذيري دشت با شاخص بين 87 تا 170 به دست آمد. سپس، به‌منظور بهينه‌سازي و تطابق بيشتر، هفت لايۀ مؤثر بر فرونشست فازي‌سازي‌ شده و نقشۀ نهايي تهيه شد. در مرحلۀ بعد، با اعمال وزن‌هاي كارشناسي به روش AHP نيز نقشۀ نهايي پتانسيل فرونشست تهيه شد. ميزان آسيب‌پذيري فرونشست دشت با تلفيق لايه‌ها در محيط Arc GIS طي يك سال (1395-1396) به دست آمد و براي صحت‌سنجي اين مدل از نقشۀ ماهواره‌اي InSAR استفاده شد. براي بهبود نتايج به‌دست‌آمده و بهينه‏سازي وزن‏هاي اعمال‌شده از روش‌هاي وزن‌دهي و فازي با تحليل سلسله‌مراتبي استفاده شد. نتايج به‌دست‌آمده از تحقيق حاضر نشان مي‌دهد هر سه روش همبستگي تقريباً يكساني با داده‌هاي ماهواره‌اي دارند و از بين آنها، روش فازي بيشترين همبستگي را با داده‌هاي ماهواره‌اي و فرونشست واقعي نشان مي‌دهد. بر اساس اين مدل، نواحي شمالي و شمال غربي در معرض فرونشست قرار دارند. شايان يادآوري است كه پالايشگاه شازند در منطقه‌اي با پتانسيل فرونشست زياد قرار دارد و بايد برنامه‌هاي مديريتي لازم براي كنترل فرونشست در اين نواحي اعمال شود.