توسعۀ شاخص كيفي براي ارزيابي آب‏ زيرزميني و پيش ‏بيني تغييرات آن با مدل شبكۀ بيزين (مطالعۀ موردي: دشت زنجان)

‌آب‌هاي ‏زيرزميني يكي از منابع مهم تأمين آب به‌خصوص در مناطق خشك و كم‌بارش به ‏شمار مي‏رود. از اين‏رو، تعيين كيفيت و پيش‏بيني آن امري ضروري است. مطالعۀ حاضر به ارزيابي كيفيت منابع آب ‏زيرزميني و پيش‏بيني آن در آبخوان زنجان مي‏پردازد. شاخص GWQI در پژوهش‌هاي پيشين، وزن‌دهي ساده بر پايۀ ديدگاه‌هاي كارشناسي بوده است. از اين‌رو، در شاخص جديد (C-GWQI) براي تعيين وزن‏ها، از روش آنتروپي شانون و از تصميم‏گيري چند‏معيارۀ COPRAS، به منظور توسعۀ اين شاخص استفاده شد. با تعريف دو محدودۀ كيفي مجاز و مطلوب براي مصارف شرب طبق استاندارد WHO، كيفيت آبخوان در سه محدودۀ مطلوب، مجاز و غيرمجاز براي طبقه‏بندي آب شرب استفاده شد. نتايج نشان داد در همۀ دوره‏هاي زماني سطح كيفيت آب ‏زيرزميني در محدودۀ شهري پايين‏تر از ساير نقاط است. با اين حال، در بيشتر چاه‏هاي بررسي‌شده، كيفيت آب براي شرب ارزيابي مطلوب شد. شاخص توسعه داده‌شده با استفاده از مدل شبكۀ بيزين تحت ۸ راهبرد ساختاري ارزيابي و پيش‏بيني شد و از بين راهبردهاي مختلف، با توجه به معيارهاي ميانگين مطلق خطاي نسبي (MARE) و ضريب همبستگي (R) راهبرد برتر انتخاب شد. راهبرد برتر كيفيت آب‏ زيرزميني در مرحلۀ آموزش و آزمون به‌ترتيب داراي مقادير 1.932 و 0.992 درصد از نظر شاخص MARE ارزيابي شد. پارامترهاي پيش‏بيني‌كنندۀ راهبرد منتخب شامل آب‏ برگشتي، تخليه، بارش، دما و كيفيت اين ماه توانستند با دقت زيادي كيفيت ماه بعد را پيش‏بيني كنند. نتايج مطالعۀ حاضر مي‏تواند به مديران براي حفظ و مديريت بهتر آبخوان كمك كند.