تنوع گونه‌ها و وفور نسبي مگس‌هاي حايز اهميت پزشكي در استان گلستان، سال98ـ1397

زمينه و هدف: مگس‌ها از لحاظ انتقال مكانيكي عوامل بيماري‌زاي، ايجاد بيماري مياز و پژوهش‌هاي حشره‌شناسي قانوني در منطقه حايز اهميت هستند. تشخيص و شناخت گونه در مناطق مختلف، اولين و مهم‌ترين راه جهت كنترل بيماري‌هاي منتقله به وسيله ناقلين در منطقه است. لذا هدف از اين مطالعه تعيين و تنوع گونه‌ها و وفور نسبي مگس‌هاي حايز اهميت پزشكي در استان گلستان، سال98ـ1397 بود. روش بررسي: اين يك مطالعه توصيفي مي‌باشد، نمونه‌ها شامل مگس‌هاي مهم از نظر پزشكي مي‌باشند، كه نمونه‌برداري در دو بخش شهري و روستايي، شامل هشت ايستگاه در شهرستان راميان در سال 1397 صورت گرفت. تله‌گذاري به صورت ماهانه، در روزهاي آفتابي و در گرم‌ترين روز ماه انجام شد. جهت صيد مگس‌هاي بالغ از توري حشره‌شناسي و تله مخروطي استفاده شد. شناسايي گونه‌ها بر اساس كليدهاي معتبر انجام شد. داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از نرم‌افزار مايكروسافت اكسل مورد بررسي قرار گرفتند. يافته‌ها: در اين مطالعه 10 گونه موسكا دومستيكا(مگس خانگي)(53.75)، موسينا استابولانس(7.26)، لوسليا سزار(14.39)، لوسليا سريكاتا(7.91)، كاليفورا ويسينا(8.95)، ساركوفاگا افريكا(1.55)، ساركوفاگا اجپتيكا(0.51)، كاليفورا ومتيوريا(3.48)، ساركوفاگا ارگروستوما(0.75) و موسينا لويدا(0.18) از سه خانواده كاليفوريده، ساركوفاژيده و موسيده صيد گرديد. بيشترين وفور مگس‌ها در محل‌هاي جمع‌آوري زباله و اماكن حيواني مشاهده شد. گونه موسينا لويدا براي اولين بار از شمال ايران در اين مطالعه گزارش شد. بر اساس نوسانات دمايي مشخص شد كه با افزايش دما و كاهش رطوبت ميزان فراواني جمعيت مگس‌ها در منطقه افزايش مي‌يابد. نتيجه‌گيري: با توجه به وفور بالاي مگس‌ها در محل‌هاي جمع‌آوري زباله و اماكن حيواني انتقال سريع زباله‌ها به مناطق خارج از محيط‌هاي مسكوني و دفن بهداشتي آن‌ها جهت كاهش جمعيت مگس‌ها ضرورت دارد. انتقال اماكن حيواني به خارج از محيط‌هاي مسكوني و توصيه‌هاي بهداشتي به مردم و مراكز درماني در زمينه بيماري‌هاي منتقله به وسيله گونه مگس‌هاي موجود در ماه‌هاي گرم سال لازم‌ الاجرا مي‌باشد.