نقش گرايش‌هاي مذهبي حاكمان در توسعه موقوفات از قرن هفتم تا دوره انقلاب اسلامي

ازآنجايي‌كه وقف نوعي سرمايه‌گذاري براي برطرف نمودن نيازهاي مادي و معنوي مردم است ازلحاظ اجتماعي يك‌نهاد كلان اجتماعي محسوب مي‌شود لذا مطالعه در اين حوزه حائز اهميت است. با تهاجم  مغولان به ايران در (616 ه ق)، بسياري از آثار وقفي تخريب شد. بعد از دوران گذار اوليه، بهبود شرايط اجتماعي و گرايش حاكمان مغول به اسلام، اهتمام به نهاد وقف از سوي حاكمان و مردم بيش از پيش فزوني يافت. اين پژوهش با هدف شناسايي انگيزه‌هاي و عوامل مؤثر بر توسعه موقوفات حاكمان، از آخرين دوره حكومت نا مسلماني(از اوگتاي قاآن تا غازان خان) تا دوره انقلاب اسلامي به اجرا درآمده‌است. پژوهشگر با فرض تأثيرگذاري نگرش حاكمان در تقويت و يا تضعيف نها‌د وقف و از طريق بازيابي اطلاعات كتابخانه‌اي و بررسي اسناد تاريخي به اين سؤال اساسي پرداخته كه انگيزه‌هاي حاكمان در دوره‌هاي مختلف تا چه اندازه در توسعه و ترويج نهاد وقف مؤثر بوده است؟ نتايج به‌دست‌آمده نشان داد يكي از علل سير تحولي اوقاف در دوره‌هاي مذكور گرايش‌هاي مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي و مذهبي حاكمان بوده است. با شكل‌گيري نظام جمهوري اسلامي و تأثيرگذاري شگرف امام (ره) به عنوان فقيهي عالم در مردم، نهاد وقف  رونق بي‌سابقه‌اي يافت. چرا كه بنيانگذار جمهوري اسلامي حامي توسعه‌ي فرهنگ وقف بوده‌اند و موجب نفوذ بيشتر مفاهيم اسلامي در بين مردم و ترغيب آنان به وقف شدند.