تأثير تمرينات توانبخشي مبتني بر ورزش بر متغيرهاي بيومكانيكي عروق كرونر بيماران آترواسكلروتيك: بررسي مروري سيستماتيك

مقدمه و اهداف اختلال باليني بيماري عروق كرونري قلب عمدتاً در نتيجه آترواسكلروز شريان هاي كرونري ايجاد مي شود. فرآيند آترواسكلروز نوعي پاسخ التهابي به آسيب اندوتليال ديواره شريان است. فاكتورهاي بيومكانيكي و آسيب هاي هموديناميكي از عوامل اصلي آسيب بافت اندوتليال مي باشد. گسترش آترواسكلروز سبب خرابي و گاهاً از دست دادن مهلك عملكرد قلب خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر، مروري سيستماتيك بر مطالعات انجام شده جهت بررسي اثر تمرينات توانبخشي ورزشي بر متغيرهاي بيومكانيكي عروق كرونر بيماران آترواسكلروتيك بود. مواد و روش ها در تحقيق حاضر با جستجوي مقالات در پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر شامل ScienceDirect، Elsevier، PubMed، Springer، SID و Magiran به دو زبان انگليسي و فارسي با جستجوي كلمات توانبخشي ورزشي، بيومكانيك، آترواسكلروز و عروق كرونر در بازه زماني 1998 تا 2018 ميلادي انجام و بررسي نهايي بر روي 38 مقاله با ارتباط مستقيم انجام شد. يافته ها مروري بر نتايج يافته هاي قبلي، مؤيد آن است كه در اثر بروز آترواسكروز شريان، ساختار ديواره عروق و ماهيت اجزاي تشكيل دهنده آن تغيير يافته و سخت و ضخيم مي گردد. ضمن اينكه با گسترش آترواسكروز شريان، جريان خون از حالت يكنواخت به جريان تلاطمي تغيير وضعيت مي دهد. نيروهاي مكانيكي وارده بر ديواره عروق شامل استرس هاي برشي جريان خون بر لومن رگ و استرس هاي پيراموني ناشي از فشار خون با پيشرفت جراحات آترواسكلروز تغيير الگو داده و بر شدت بيماري خواهند افزود. مطالعات نشان داده كه اثرات توانبخشي ورزشي بر بيماران آترواسكلروتيك شامل تغييرات مورفولوژيكي خواهد بود كه منجر به بهبود جريان خون مي گردد. افزايش سطوح استرس برشي ناشي از تمرين منجر به كاهش مقاومت عروق و افزايش پرفوژن بافتي، كاهش سختي عروق، افزايش ظرفيت اتساع پذيري عروق، افزايش قطر لومن شريان، جلوگيري از گسترش پلاك آترواسكلروتيك و بهبود آنژيوژنز و آرتريوژنز مي شود. توانبخشي ورزشي موجب كاهش ناتواني، كاهش نياز به رويه هاي مداخله اي، بهبود ريسك فاكتورهاي قلبيعروقي، بهبود پيدايش عروق جديد ميوكارد، كاهش مرگ ومير و بهبود كيفيت زندگي مي گردد. ضمناً تمرينات ورزشي تركيبي (هوازيمقاومتي) بر تمرينات هوازي يا تمرينات مقاومتي به تنهايي برتري دارد. نتيجه گيري به نظر مي‌رسد تمرينات توانبخشي ورزشي ضمن جلوگيري از گسترش آترواسكلروز و محافظت در مقابل وقايع قلبيعروقي عمده، موجب بهبود تمامي متغيرهاي بيومكانيكي عروق كرونري قلب گرديده و بيماران در وضعيت نسبتاً پايدار به سر مي برند. ضمناً تمامي مطالعات بر اين موضوع اتفاق نظر دارند كه انجام تمرينات بايستي به طور منظم و ترجيحاً در طول هفته با شدت بالاي متوسط و به صورت تركيبي اجرا گردد.