تدوين مدل تركيب رهبري و فرهنگ سازماني براي سازمان‌هاي نوآور مورد مطالعه: سازمان‌هاي تحقيق و توسعه وزارت نفت

Designing a leadership and organizational culture model for performance improvement of innovative organizations: A study on NIOC Research and Development organizations"

در دنيايي زندگي مي‌كنيم كه فضاي كسب‌وكار هر روز پوياتر، پيچيده‌تر و غيرقابل پيش‌بيني‌تر شده است، در چنين شرايطي، ايجاد و توسعه مزيت‌هاي رقابتي پايدار، تابع نوآور بودن و بهبود مستمر در فن‌آوري‌هاي موجود است و سازمان‌هاي تحقيق و توسعه وابسته به شركت‌ها، نقش مهمي در اين زمينه ايفاء‌‌‌ مي‌كنند. درحالي‌كه پژوهشگران معتقدند رهبري و فرهنگ‌سازماني، مهم‌ترين عوامل مؤثر بر عملكرد‌ اين سازمان‌ها هستند؛ ‌ولي مطالعات بسيار محدودي در رابطه با تأثير تركيب اين ‌دو عامل بر عملكرد صورت گرفته است. هدف اين مطالعه پر كردن اين خلأ است. جامعه آماري، سازمان‌هاي تحقيق و توسعه وزارت نفت هستند روش تحقيق تركيبي‌ است. ابزار گردآوري داده‌ها در مرحله كيفي، آرشيوي بوده و در مرحله كمي، از پرسشنامه تدوين و تأييد شده مرحله قبل استفاده شده است. داده‌ها از 476 نفر از مديران پژوهشي و پژوهشگران اين سازمان‌ها جمع‌آوري شد. يافته‌هاي تحقيق با استفاده از روش الگويابي معادلات ساختاري نشان مي‌دهد كه رهبران اثر مستقيم معني‌داري در بهبود عملكرد اين سازمان‌ها دارند و فرهنگ‌سازماني به‌عنوان ميانجي و تعديل‌گر بر رابطه رهبري و عملكرد مؤثر است. به همين جهت رهبران از طريق توسعه و تقويت فرهنگ‌سازماني ‌مناسب كه پرورش‌دهنده خلاقيت و تسهيل‌كننده نوآوري است مي‌توانند نوآوري را به فرايندي دائمي و عادي در زندگي روزانه اين سازمان‌ها تبديل كنند و باعث بهبود مستمر بهره‌وري و عملكرد آن‌ها شوند.

Abstract: We are living in a world that is increasingly faced with dynamic, complex and unpredictable business environment. In this situation, creating and sustaining competitive advantage depends on continuous businesses innovativeness and technological improvement that is basically done by R& D organizations. There are a vast literature on the positive relationship between leadership and performance, but very few researches are found that study the mediating role of organizational culture in fostering this relationship. The purpose of this study is to examine the mediating role of organizational culture in improving organizational performance. Data was collected by a survey sample in which 476 of research managers and experts of R&D departments of NIOC completed the questionnaires. Structural equation models were used for data analysis. Findings show that although there is a positive relationship between leadership and performance improvement, the performance of R&D departments has been also influenced by organizational culture. This result may suggest that leaders of innovative organizations by creating and strengthening an appropriate organizational climate in their organizations could nurture creativity and facilitate innovation as well.