تحليلي جامعه‌مدار از سياست اصلاح و درمان محكومان (زن و مرد) و روش‌هاي آن

قابليتِ اصلاح و بازپروري زندانيان اعم از زن و مرد پيش‌فرض غالب جرم‌شناسي اصلاح زندانيان و لزوم پي‌ريزي يك برنامۀ روشمند براي بازگرداندنِ هنجارمند آنها به اجتماع پيشنهاد اصلي آن است. هدف مقالۀ حاضر بررسي و تحليلي جامعه‌مدارانه و مبتني بر بينش‌جامعه‌شناسانهجرم‌شناسانه از برنامه و سياست اصلاح و درمان و قلمرو روش‌هاي قابل اجراي آن مي‌باشد. اين پژوهش به شيوۀ توصيفيتحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و مراجعه به جديدترين آموزه‌ها در حوزۀ جرم‌شناسي اصلاح و درمان انجام شده است. يافته‌هاي اين تحقيق نشان داد كه برنامۀ اصلاح و درمان زندانيان بالذات متأثر از واقعيات و انتظارات جامعۀ آزاد بوده و متناسب با تفاوت‌هاي فردي و اجتماعي ميان زنان و مردان علاوه بر يكسري طرح‌ها و روش‌هاي اجراييِ مشترك، تدابيري مستقل و منحصر به فرد نيز دارد. نتايج تحقيق نشان داد كه اجراي يك روش خاص و محدود و نيز اجراي روش‌هاي سنتي اصلاحيدرماني نمي‌تواند موجبات تغيير رفتار زندانيان را اعم از زن و مرد فراهم آورد. لذا قواعد و مقررات ناظر بر گفتمان اصلاح و درمان در محيط كيفري بايستي متناسب با شرايط و ويژگي‌هاي خاص دسته‌هاي مختلف زندانيانِ زن و مرد دچار تحول و دگرديسي گردد. بايد ضمن بهره‌گيري از آموزه‌هاي اصلاحي عام و مشترك، رويكردها و الگوهايي افتراقي و ويژه نيز در قبال زنان و مردان محكوم مدنظر قرار گيرد تا بتوان بر قابليت‌هاي اصلاحي محيط كيفري و نظام زندانباني و نيز احتمال بازگشت موفقيت‌آميز و هنجارمندانۀ محكومان به اجتماعِ آزاد افزود.