تفسير غزلي از بيدل بر اساس نظريه ريفاتر

در تفسير اشعار فارسي به‌ويژه متوني مانند غزليّات بيدل كه برپايه ابهام هنري پديد آمده‌اند، گاهي شيوه‌هاي سنتي كارساز نيست و موجب خستگي خواننده مي‌شود. كاربست روش جديد در تحليل اين‌گونه متون، سبب مي‌شود خواننده بتواند با شعر ارتباط برقرار سازد و از خواندن آن لذت ببرد. ازجمله نظريّات مؤثّر در اين زمينه، نظريّۀ «خوانش ادبي» در تفسير متن است كه «مايكل ريفاتر» در كتاب نشانه‌شناسي شعر مطرح كرده ‌است. در اين جستار، نخست معرفي اجمالي نظريّۀ ريفاتر در حيطه‌بندي شعر شده است؛ سپس غزلي از بيدل براساس ماتريس و هيپوگرام، تحليل شده و ضمن بررسي ارتباط ابيات در محور عمودي غزل، در هر بيت، واژه‌اي بررسي شده كه سبب سرزندگي ساير واژگان شده و در شعر، رستاخيز كلمات و تركيبات تازه ايجاد كرده است. اين پژوهش با تكيه‌بر روش توصيفي‌تحليلي و با تكيه‌بر شعر خود بيدل و منابع كتابخانه‌اي انجام شده ‌است.