اكتشاف آب‌زيرزميني كارستي با استفاده از توموگرافي مقاومت‌ويژه الكتريكي و سنجش از دور، شمال شرق خوزستان

با توجه به رشد سريع جمعيت و تغييرات اقليمي انتظار مي‌رود در آينده نزديك منابع آب‌زيرزميني به‌طور فزاينده‌اي جهت تأمين آب شرب مورد استفاده قرار گيرند. روش‌هاي مقرون‌به‌صرفه و كارآمد براي اكتشاف آب‌هاي زيرزميني به‌ويژه در مناطق آهكي مي‌توانند به‌عنوان ابزاري مناسب جهت شناخت پتانسيل هيدروژئولوژي كارستي به‌كار گرفته شوند. اين مقاله روش اكتشافي مبتني بر سنجش از دور و GIS را به‌منظور شناسايي نواحي با پتانسيل بالا آب‌زيرزميني و توموگرافي ژئوالكتريك را به‌منظور تعيين محل دقيق حفاري چاه‌هاي آب ارايه مي‌دهد. در اين مطالعه يك مدل هيدروتكتونيكي شامل لايه‌هاي مؤثر بر هيدروژئولوژي كارست، براي تشخيص مناطق با پتانسيل آب‌زيرزميني زياد در كارست ايذه، شمال شرق خوزستان، به‌كار گرفته شد. سنجش از دور همراه با GIS براي تلفيق لايه‌هاي فاصله از منطقه تخليه، اختلاف تراز ارتفاعي، چگالي شكستگي‌ها، شيب، و چگالي تقاطع شكستگي‌ها به‌كار گرفته شد. وزن پارامترهاي مدل براساس اهميت آنها بر هيدروژئولوژي كارست بين 1 تا 5 تعيين شد. به‌منظور تعيين محل دقيق نقاط مناسب حفاري در مناطق با پتانسيل زياد، عمليات داده‌برداري ژئوالكتريك در دو پروفيل با آرايه دوقطبيدوقطبي انجام، و سپس توموگرافي مقاومت‌ويژه الكتريكي دوبعدي در مناطق انجام شد. براساس نتايج توموگرافي ژئوالكتريك در آهك آسماري ايذه، مقاومت‌ويژه الكتريكي زياد (بين 200 تا 1000 اهم‌متر) بيانگر آهك خشك مي‌باشد كه در هنگام وجود آب در آنها مقاومت‌ويژه الكتريكي (تا حدود 50150 اهم‌متر) كاهش مي‌يابد. حفرات خشك با بي‌هنجاري مقاومت‌ويژه الكتريكي در پروفيل جاموشي با مقاومت‌ويژه الكتريكي حدود 400 اهم‌متر و در سايت غرب ايذه با مقاومت‌ويژه الكتريكي بسيارزياد (1500 تا بيش از 2000 اهم‌متر) در زمينه آهكي قابل‌تشخيص است. لايه‌هاي مارني و آهك مارني با نفوذپذيري كم، مي‌توانند با مقاومت‌ويژه الكتريكي بسياركم (كمتر از 20 اهم‌متر) از لايه‌هاي آهك آب‌دار (حدود 100 تا 200 اهم‌متر) تشخيص داده شوند. حفاري يك حلقه چاه آهكي با آبدهي زياد (61 ليتر در ثانيه) و افت كم (0.48 متر) در پاييز 1398 در كارست غرب ايذه نمايانگر كارآيي تلفيق روش‌هاي اكتشافي به‌كار گرفته شده مي‌باشد.