رابطۀ كار خانگي و تحصيلات زوجين در مناطق شهري ايران

تحصيلات يكي از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر تغييرات جمعيتي به‌شمار مي‌رود. با اين حال نقش تحصيلات زوجين در تقسيم كار خانگي در كشور در سطح ملي بررسي نشده است. اين مقاله با استفاده از داده‌هاي طرح گذران وقت 1393-1394 مناطق شهري كشور و كاربرد مدل‌هاي رگرسيون تابيت، رابطه كار خانگي با تحصيلات زوجين را بررسي كرده است و نشان مي‌دهد كه تفاوت‌هاي جنسيتي فراواني در اين زمينه وجود دارد. براساس يافته‌ها، افزايش تحصيلات زنان مشاركت آنان در كار خانگي را كاهش مي‌دهد، اما همكاري همسران در كار خانگي را بيشتر مي‌كند. همچنين، تحصيلات شوهران با كار خانگي آنان و همسرانشان رابطه‌اي مثبت دارد؛ بنابراين تجربه زنان با رويكرد اقتصادي و تجربه شوهران با رويكرد فرهنگي قابل‌تبيين است. به‌نظر مي‌رسد تحصيلات بيشتر زنان هزينه فرصت مشاركت در فعاليت‌هاي خانگي را به‌كمك ايجاد فرصت مشاركت در فعاليت‌هاي غيرخانگي افزايش مي‌دهد يا منبعي براي چانه‌زني به‌منظور كاهش مشاركت آنان و افزايش مشاركت همسرانشان در كار خانگي است. از سوي ديگر، رابطه كار خانگي شوهران با تحصيلات آنان و همسرانشان را مي‌توان با عوامل فرهنگي، مانند تقويت نگرش‌هاي جنسيتي برابري‌طلبانه و اهميت نقش والديني در شوهران تحصيل‌كرده مرتبط دانست. با توجه به تنوع فعاليت‌هاي طبقه‌بندي‌شده با عنوان كار خانگي، تحليل‌هاي جداگانه براي اين زيرمجموعه‌ها به تعميق دانش موجود كمك مي‌كند و در جهت سياست‌گذاري مبتني بر شواهد در حوزه جمعيت و خانواده مفيد است.