تحليل اجتماعي عادت مصرف انرژي با تأكيد بر مصرف گاز خانگي

يكي از سازوكارهاي مؤثر و تضمين‌كننده تداوم رفتارهاي جديد، ايجاد عادت‌هاي نوين رفتاري است. به همين دليل، هدف عمده مداخلات سياستي، از جمله آموزش يا تأمين انگيزه‌هاي اقتصادي، ايجاد رفتارها و عادت‌هاي مثبت در قالب بهينه‌سازي مصرف انرژي (مثل آب، برق و گاز) به‌صورت پايدار است. پژوهشگران اجتماعي بر اهميت نياز آشكار براي وقوع تغيير اساسي در طرز فكر و شيوه عمل مصرف تأكيد مي‌كنند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناخت عادت‌هاي مصرفي مشتركان خانگي گاز با تأكيد بر بهينه‌سازي در مصرف است. اين پژوهش در سطح استان مازندران و در آبان‌ماه سال 1398 انجام شد. نمونه آماري را 430 نفر از مشتركان خانگي شركت گاز استان مازندران تشكيل دادند. روش بررسي، پيمايش بود و از پرسشنامه ساخت‌يافته براي گردآوري داده‌ها استفاده شد. براي تحليل داده‌ها نيز از آماره‌هاي توصيفي و استنباطي استفاده شد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه مشتركان خانگي به بهينه‌سازي مصرف گاز گرايش دارند. ميانگين فرهنگ خانواده، آگاهي از پيامدهاي منفي مصرف گاز، آگاهي از سياست‌هاي مصرف بهينه گاز در ساختمان و اثربخشي شخصي پاسخگويان در سطح خوبي قرار دارد؛ درحالي‌كه ميانگين دانش مصرف گاز و رضايتمندي از خدمات‌دهي شركت گاز در سطح متوسط گزارش شده است. علاوه‌براين، نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه اگرچه بهينه‌سازي مصرف گاز برحسب شغل متفاوت است، برحسب تحصيلات متفاوت نيست. همچنين عادت به بهينه‌سازي مصرف گاز با سن هم‌بستگي مثبتي دارد، اما با درآمد خانوار و گازبها رابطه معنا‌داري ندارد. مدل نظري به‌وسيله مدل‌سازي ساختاري آزمون شد و روابطي كه در مدل نظري ترسيم شده بود، اصلاح شد نتايج نشان مي‌دهد كه دانش مصرف گاز بيشترين تأثير مستقيم را بر عادت مصرف گاز دارد؛ درحالي‌كه فرهنگ خانواده بيشترين تأثير غيرمستقيم را بر آن دارد. به‌طوركلي، نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه دانش تأثير مثبتي بر عادت‌هاي بهينه‌سازي مصرف گاز دارد.