كليدواژه :
عرفان , تصوف , قرآن , وحدت وجود , عشق , ولايت , سيروسلوك , فنا و بقا
چكيده فارسي :
عرفان و تصوف گر چه با هم و معمولا به يك معنا به كار ميروند؛ اما عرفان را ميتوان جنبهي نظري تصوف و تصوف را نسخهي عملي يا سير و سلوكي عرفان دانست. برخي پژوهش گران براي تصوف پس از پيدايش، قايل به مرحلهاي به نام جذب اند كه در آن، تصوف عناصري از عرفانهاي ساير ملل را در خود جذب كرد و پرورد؛ اما بررسي عناصر بنيادين عرفان اسلامي نظير وحدت وجود، عشق، ولايت، سير و سلوك، فنا و بقا و ... و تطبيق آن با قرآن، اين نظريه را با چالش رو به رو ميكند. ولايت نه تنها نقطهي اتصال عرفان شيعي با انديشههاي ابن عربي و پيروان اوست؛ بلكه نقطه وحدت و چتري است كه تمام مشربهاي عرفاني را در سايهي خود گرد هم ميآورد. همچنين آميخته بودن علم و عمل يا عرفان و تصوف با يكديگرو بلكه تقدم داشتن عمل بر نظر و اين كه دانش عرفان محصول سير و سلوك و ثبت دريافتهاي باطني است و اين در فضاي شريعت اسلامي رخ ميدهد، تأييدي ديگر بر ابتناي عرفان اسلامي بر قرآن است.