ارزيابي و پهنه‌بندي ريسك بيابان‌زايي منطقۀ روداب خراسان رضوي

مناطق خشك و نيمه‌خشك سطح وسيعي از كشور را به خود اختصاص داده­اند. منطقۀ روداب سبزوار به‌عنوان نمونه‌اي بارز از مناطق بياباني كشور مي‌باشد كه تحت تأثير خطر بيابانزايي قرار گرفته است. هدف اين مطالعه ارزيابي خطر بيابانزايي با استفاده از مدل ESAs و تهيه نقشۀ ريسك بيابانزايي مي‌باشد. بر پايه اين روش در ابتدا نقشۀ واحدهاي كاري در منطقه به عنوان نقشۀ پايه براي ارزش‌دهي شاخص‌هاي مورد نظر تهيه شد. سپس شاخص‌هاي مورد بررسي بر اساس مدل ESAs و با استفاده از سامانۀ اطلاعات جغرافيايي تهيه شد و در نهايت شاخص ESAI براي هر واحدكاري محاسبه و پهنه‌بندي شد. نتايج نشان داد كه منطقۀ روداب از نظر خطر بيابانزايي، در سه كلاس I، II و III قرار گرفته است كه بيشترين سطح منطقه را زيركلاس III1 با پوشش 48/44 درصد از سطح منطقه به خود اختصاص داده است. نقشۀ خسارت بيابانزايي منطقه روداب در پنج كلاس قرار گرفت به طوري كه كلاس III با 20/35 درصد بيشترين سطح منطقه را پوشش داد. رخساره پهنه‌هاي ماسه‌اي فعال علاوه بر دارا بودن بالاترين خطر بيابانزايي، به دليل برخورداري از عناصر در معرض خطر قابل توجه، بيشترين ريسك بيابانزايي را نيز به خود اختصاص داد كه با توجه به خسارت شديد، انتظار مي‌رود در اولويت برنامه‌هاي بيابانزدايي قرار گيرد.