دولت و بازيگران غير دولتي در عراق پسا صدام؛ مطالعه موردي فلوجه عراق (2016-2004)

State and Non-State Actors in Post-Saddam Iraq Case Study Fallujah, Iraq, in 2004 and 2016

بعد از حمله گروه تروريستي داعش به عراق و سوريه، برخي از ساختارهاي اجتماعي، سياسي پايدار شهرهاي اشغال شده، متاثر از اشغال، در معرض دگرگوني و گاه فروپاشي قرار گرفتند. واكنش مردم چه هنگام اشغال و چه پس از آزاد سازي (كه هيچ نوع سابقه تاريخي اشغال به اين شكل را نداشتند)، بسيار متفاوت بوده است. اين مقاله با استفاده از روش كيفي توصيفي-تحليلي به دنبال پاسخ به اين سوال است كه آيا چگونگي عملكرد دولت و شكاف هاي مرتبط با نيروهاي اجتماعي بر ميزان پذيرش و اقبال يك جامعه از جريان هاي بنياد گرايي مانند داعش موثر هستند؟ . نتايج بررسي پيشينه ي تاريخي شهر فلوجه در عراق چه در هنگام اشغال و چه پس از آزادسازي، نشان مي دهد كه فعال شدن شكاف مذهبي و شكاف بين جامعه ي فلوجه و دولت مركزي، هم گرايي گروه ها و بازيگران غير دولتي مانند باقي ماندگان حزب بعث و گروه تروريستي القاعده، در كنار ضعف دولت مركزي يا به عبارتي فروماندگي اين دولت، از جمله دلايلي هستند كه بستري مناسب را براي اشغال داعش فراهم آورده است. سابقه جنايات آمريكا در زمان اشغال فلوجه در 2004م، عدم مشروعيت آمريكا و هم پيمانانش از طرفي و دست نشانده دانستن دولت وقت عراق، ارتش و ساير نيروهاي امنيتي از سوي مردم هم از جمله عواملي بود كه مردم را براي پذيرش بيشتر داعش آماده كرده بود.

After the ISIS raid to Iraq and Syria, some of the social and political structures of the occupied cities changed and sometimes collapsed. In this time the reaction of people during the occupation and after the liberation was so mixed. This paper by using qualitative descriptive-analytic method seeks to answer this question that how the quality of state function and social forces cleavage are effective on the acceptance and enthusiasm of a community about fundamentalist groups like ISIS? The results of study about Fallujah in Iraq during the occupation and after the liberation, shows that religious cleavage, the society and central state cleavage and the convergence of social groups and non-state actors such as Baath party remnants and al-Qaida terrorist groups, In addition to the weakness or inability of the central state or being failed state, can be the most important reasons that make the perfect background to provided ISIS occupation. Also the criminal history of USA during the occupation in Fallujah on 2004 and USA illegitimacy and its confederates and being puppet about interim Iraqi state, army and other security forces by the people, are the other factors that prepared people to accepting ISIS.