اصل بي طرفي دادرس و قواعد ناشي از آن

فاقد عنوان لاتين

اصول و قواعد دادرسى به همراه تشريفاتش محتويات دادرسي مدني مى باشند. اصول دادرسى كه موجد قواعد هستند، بنيان دادرسى عادلانه را مىگذارند و اين قواعد مقدمات رعايت اصول را فراهم مى كنند. از اصول دادرسى اصل بى طرفى دادرس است كه مفهومى مجزا از اصل استقلال دادرس دارد. هدف از اين نوشتار كسب شناخت از اصل بي طرفي دادرس و احصاء قواعد ناشي از آن ميباشد. مسأله مطرح اين است كه اين اصل چه قواعدي را در دادرسي مدني ايجاد ميكند و براي يافتن پاسخ، مقدمتاً بايد شناخت مناسب از مفهوم و مبنا اصل بيطرفي كسب نمود. در اين راستا تلاش شده با توصيف دقيق اين اصل از طريق تحليل مقررات قانوني، قواعد ناشي از آن را احصاء نمود. به عنوان نتيجه ميتوان گفت؛ اصل بىطرفى دادرس قواعد منع تحصيل دليل، رفتار مساوى با طرفين، علنى بودن دادرسى و توجيه راى را ايجاد مي كند. بنابر ضرورت كارآيى دادرسى به جاى كشف حقيقت و فصل خصومت، دادرس در فرآيند رسيدگى جهت احراز موضوع همكارى فعالانهاي با طرفين دادرسى دارد، ليكن در جهت حفظ بى طرفى از تحصيل دليل براى طرفين ممنوع است. در جهت اجراي اين اصل، قانونگذار لوازم رفتار مساوى با طرفين را در مقررات پيش بينى كرده است. مبناى علنى بودن دادرسى حفظ بى طرفى دادرس به واسطه امكان نظارت عمومى بر اقدامات و تصميمات دادرس است. براى اينكه بى طرفى دادرس در رسيدگى در راى وى هم منعكس شود، راى دادرس بايد به واسطه استناد و استدلال موجه باشد تا نظر قضايى دادرس تلقى شود.