تحليل گفتمان نقاشي دفاع مقدس

Discourse Analysys of Holy Defense Painting

نقاشي جنگ كه تأثير بسزايي در روند شكل‌گيري جريان‌هاي پس از خود دارد، در يك متن گفتماني خاصّي پديد آمده است. در اين مقاله به‌صورت توامان «متن» و «بافت» مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. به جهت مناسب بودن موضوع و قابليّت فوق‌العاده نظريه گفتمان لاكلاوموف در تبيين تمامي امور و پديده‌هاي سياسي ـ اجتماعي اين نظريه به عنوان چارچوب نظري در نظر گرفته شده و نقاشي‌هاي دفاع مقدس و بازنمايي جنگ در آنها و توليد گفتمان جديد پرداخته شده است. از آنجا كه نقاشي‌ها به عنوان منبع مهمي براي بازنمايي وضعيت دورۀ جنگ هستند، تعدادي از آثار هنرمندان در طول دوران دفاع مقدس و پس از آن تحليل گفتمان شده و با انتخاب نمونه‌هايي مشخّص از نقاشي‌هاي دوره جنگ و پساجنگ اقدام به خوانش بافت و متن شده است. داده­هاي اين پژوهش نقاشي­هاي دوران جنگ و پساجنگ هستند كه از بين آن­ها چند نمونه انتخاب شده است. براي انتخاب نمونه­ها از گردآوري اطلاعات مبتني بر اسناد تحليل گفتمان و تحليل متن و در انتخاب جمعيّت نمونه از شيوه نمونه‌گيري هدفمند استفاده شد. اين پژوهش نشان مي­دهد كه مفاهيم ولايت، شهادت، شهيد، دفاع، مقاومت، جهاد و.... در فرهنگ ايراني كه آميخته با فرهنگ اسلامي است به شكل مقدس در جنگ مورد توجّه قرار گرفته و توسط گفتمان بار توليد شده است. همچنين با اشاره به اين مفاهيم و المان‌ها نشانه‌هاي اسطوره‌اي موجود در تصاوير، چگونگي بازتوليد مفهوم مقدس و تحليل دال‌هاي مركزي آثار برخي هنرمندان كليدي در اين دو دوره در روند اين پژوهش آشكار شد.گفتمان نقاشي انقلاب در طي گذار به گفتمان جنگ تحت تأثير عوامل سياسي ـ اجتماعي و جابجايي روابط قدرت با تحولات بنياديني در شيوه بازنماياندن جنگ و پيرامون آن مواجه است.

Having a profound effect on the process of the formation of post-war currents, the painting of war has emerged in a particular discourse context. In this paper, both text and context are studied. Due to the exceptional subject matter and ability of LaclauMov's theory of discourse in explaining all socio-political phenomena, this theory has been considered as a theoretical framework and the paintings of holy defense and their representations of war and the production of new discourse have been discussed. Since paintings are an important source of representation of the state of war, a number of artists' works during the holy defense were subsequently analyzed by discourse and read text and context through selected samples of war and postwar paintings. The war and post-war paintings constitute this research data, and several samples are selected from. The selection was based on discourse analysis and textual analysis and purposive sampling was used to choose the statistical society. The following research indicates that the concepts of guardianship, martyrdom, martyr, defense, resistance, jihad, etc. in Iranian culture mixed with Islamic culture have been considered sacred in the war and reestablished by discourse. Referring to these concepts and elements, the mythical symbols in the images, reestablishing of the concept “holy”, and the central signification of some of the key artists’ works in these two periods became apparent in this research. The discourse of the revolution painting is encountered with that of war under the influence of socio-political factors and the shift of relations’ power with fundamental changes in the way in which the war is represented