مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي عوامل مؤثر بر سردرد پس از عمل جراحي كاتاراكت

چكيده فارسي :

مقدمه: سردرد بعد از عمل در جراحي‌هاي مختلف شيوع متفاوتي دارد، اما در رابطه با شيوع سردرد پس از جراحي كاتاراكت (آب مرواريد) هيچ گونه مطالعه‌اي انجام نشده بود. از اين رو، هدف از انجام مطالعه‌ي حاضر، بررسي عوامل مؤثر بر سردرد پس از عمل جراحي كاتاراكت بود. روش‌ها: اين مطالعه بر روي 770 بيمار تحت جراحي كاتاراكت انجام گرفت. پس جمع‌آوري اطلاعات دموگرافيك، بيماران به روش امولسيون‌سازي فيكو (Phaco emulsification) و اكسترا كپسولار (Extra capsular) تحت جراحي كاتاراكت قرار گرفتند و پس از انجام جراحي، اطلاعاتي در رابطه با سردرد، بعد از ريكاوري و 24 ساعت پس از جراحي ثبت شد و اطلاعات جراحي مانند روش جراحي، روش بيهوشي و نوع داروي مصرفي نيز ثبت گرديد. براي مقايسه‌ي متغيرهاي مورد مطالعه، از آزمون‌هاي t، 2χ و Mann–Whitney استفاده شد. يافته‌ها: ميزان وقوع سردرد در زمان ريكاوري در مردان (44/8 درصد) (0/001 P)، در روش اكستراكپسولار (57/1 درصد) (0/004 P)، در روش بيهوشي عمومي (43/8 درصد) (0/004 P)، در روش استفاده از فنتانيل (76درصد) (0/050 P)، در بيماران داراي سابقه‌ي سردرد (69/5 درصد) (0/001 P)، در بيماران بدون سابقه‌ي مصرف كافئين (50/5 درصد) (0/001 P)، در بيماران بدون سابقه‌ي مصرف مسكن (41/4 درصد) (0/001 P)، در بيماران داراي درد چشم (41/6 درصد) (0/001 P) و موارد جراحي در عصر (39/3 درصد) (0/001 P) بيشتر از بيماران ديگر بود. اين در حالي است كه شيوع سردرد پس از 24 ساعت گذشت از زمان جراحي در روش اكسترا كپسولار (38/1 درصد) (0/001 P)، در روش استفاده از فنتانيل (25/8 درصد) (0/027 P)، در جراحي با زمان بيش از 30 دقيقه (0/40 درصد) (0/001 P)، در بيماران با سابقه‌ي سردرد (32/0 درصد) (0/001 P)، در بيماران با سابقه‌ي سينوزيت (19/4 درصد) (0/001 P)، در بيماران بدون سابقه‌ي مصرف سيگار و مواد مخدر (18/3 درصد) (0/001 P) و در بيماراني كه عصر جراحي شده بودند (17/2 درصد) (0/027 P)، بيشتر از بيماران ديگر بود. نتيجه‌گيري: شيوع سردرد در بيماران تحت جراحي كاتاراكت بيشتر مي‌باشد. از اين رو، در بيماراني كه بر اساس نتايج مطالعه‌ي حاضر داراي عوامل خطر بروز سردرد (جنسيت مرد، بيهوشي عمومي، استفاده از فنتانيل، روش جراحي اكسترا كپسولار، سابقه‌ي سردرد و سينوزيت، داراي درد چشم بعد از جراحي و بيماران بدون سابقه‌ي مصرف كافئين، سيگار و مسكن) مي‌باشند، بايد اقدامات پيش‌گيرانه انجام شود.