بررسي مقايسه‌ي تأثير درجات مختلف بالا بردن اندام تحتاني بر پيش‌گيري از افت فشار خون ناشي از بيهوشي اسپاينال در اعمال جراحي پايين شكم

مقدمه: امروزه، بيهوشي اسپاينال به طور وسيعي در جراحي‌هاي ژنيكولوژي و ارتوپدي استفاده مي‌شود. از طرفي، افت فشار خون در طول اعمال جراحي كه با بي‌حسي نخاعي انجام مي‌شود، بسيار فراوان اتفاق مي‌افتد و به اين علت، روش‌هاي مختلفي نظير روش‌هاي فيزيكي مثل بانداژ اندام تحتاني و يا بالا بردن ساق پا، به عنوان پيش‌گيري و درمان پيشنهاد شده‌اند، كه تأثير اين روش‌ها همچنان مورد ترديد است. از اين رو، مطالعه‌ي حاضر با هدف بررسي تأثير روش بالا بردن ساق پا بر ميزان افت فشار خون به انجام رسيد. روش‌ها: در اين مطالعه‌ي كارآزمايي باليني، تعداد 105 بيمار كانديداي عمل جراحي اندام تحتاني كه تحت بيهوشي به روش اسپاينال قرار گرفتند، به صورت تصادفي به سه گروه تقسيم شدند و تأثير روش بالا آوردن غير فعال پا (Passive lumbar extension يا PLE) بر تغييرات نبض و فشار خون بيماران مورد بررسي قرار گرفت. در بيماران گروه اول، پاي بيمار بالا آورده نشد. پاي بيماران، در گروه دوم به ميزان 15 درجه و در گروه سوم به ميزان 30 درجه بالا برده شد. با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هاي آماري ANOVA، تغييرات مورد بررسي و تجزيه و تحليل و مقايسه قرار گرفت. يافته‌ها: بررسي فشار خون بيماران از قبل از القاي بي‌حسي تا دقيقه‌ي 60 در سه گروه پاي صاف، زاويه‌ي 15 درجه و زاويه‌ي 30 درجه نشان داد كه فشار خون سيستول، دياستول و ضربان قلب در طي مدت بررسي در هر سه گروه به ميزان مشابهي كاهش پيدا كرد، اما بر حسب آزمون One-way ANOVA، تفاوت معني‌داري بين سه گروه، در هيچ يك از زمان‌ها وجود نداشت. ميانگين فشار خون سيستول در قبل از عمل در سه گروه پاي صاف، زاويه‌ي 15 درجه و زاويه‌ي 30 درجه، در قبل از عمل به ترتيب 24/4 ± 136/2، 32/0 ± 131/5 و 25/3 ± 140/4 بود (0/24 = P). همچنين، ميانگين فشار سيستول در دقيقه‌ي 60، در سه گروه پيش‌گفته به ترتيب 19/3 ± 109/8، 18/5 ± 118/6 و 16/8 ± 114/4 بود (0/64 = P). نتيجه‌گيري: برابر نتايج مطالعه‌ي حاضر، بالا بردن اندام تحتاني در پيش‌گيري از افت فشار خون در بيماران تحت بيهوشي اسپاينال، تأثير قابل توجه و معني‌داري نداشت، اما با توجه به نتايج ساير مطالعات، احتمال مي‌رود بالا بردن پا، در پيش‌گيري از افت فشار خون كمك كننده باشد. از اين رو، لازم است مطالعات بيشتري در خصوص اثبات يا رد تأثير اين روش انجام گيرد.