مقايسه‌ي اثر زنجبيل با متوكلوپراميد در پيش‌گيري از تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحي كوله‌سيستكتومي

مقدمه: تهوع و استفراغ، عارضه‌ي شايع و مشكل‌آفرين پس از اعمال جراحي مي‌باشد. اگر چه داروهاي متعددي نقش پروفيلاكتيك يا درماني در رابطه با اين عارضه دارند، اما هيچ كدام قادر به مهار كامل آن نمي‌باشند و عوارض جانبي متعددي نيز دارند. مطالعه‌ي حاضر، با هدف مقايسه‌ي اثربخشي مصرف پروفيلاكتيك زنجبيل و متوكلوپراميد بر كاهش ايجاد تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحي كوله‌سيستكتومي انجام شد.روش‌ها: پس از كسب رضايت از 90 بيمار كانديداي عمل جراحي كوله‌سيستكتومي كه شرايط ورود به مطالعه را داشتند. اين افراد، به طور تصادفي به دو گروه 45 نفري تقسيم شدند. قبل از شروع عمل جراحي، به گروه اول زنجيبل و به گروه دوم متوكلوپراميد داده شد. سپس، شدت و مدت تهوع و تعداد دفعات استفراغ در ساعات اول و دوم بعد از عمل جراحي با استفاده از مقياس بصري و پرسش‌نامه‌ي خود طراحي شده اندازه‌گيري شد. آناليز داده‌ها با استفاده از آزمون χ 2و نرم‌افزار SPSS انجام شد. P 0.050 به عنوان سطح معني‌داري در نظر گرفته شد. يافته‌ها: شركت كنندگان از نظر محدوده‌ي سني به دو گروه كمتر و مساوي 60 سال (شامل 33 نفر (55 درصد) در گروه زنجبيل و 27 نفر (45 درصد) در گروه متوكلوپراميد) و بيشتر از 60 سال (شامل 12 نفر (40 درصد) در گروه زنجبيل و 18 نفر (60 درصد) در گروه متوكلوپراميد) تقسيم شدند كه اين تفاوت معني‌دار نبود (0/180 = P). از نظر وزن، افراد به سه قسمت كمتر از 70 كيلوگرم (شامل 6 نفر (85/7 درصد) در گروه زنجبيل و 1 نفر (14/3 درصد) در گروه متوكلوپراميد)، 90-70 كيلوگرم (شامل 36 نفر (45/6 درصد) در گروه زنجبيل و 43 نفر (54/4 درصد) در گروه متوكلوپراميد) و بيشتر از 90 كيلوگرم (شامل 3 نفر (75/0 درصد) در گروه زنجبيل و 1 نفر (025/0 درصد) در گروه متوكلوپراميد) تقسيم شدند كه اين تفاوت‌ها معني‌دار نبود (0/070 = P). از نظر جنسيت نيز افراد به دو رده تقسيم شدند. مردان در گروه زنجبيل 28 نفر (49/1 درصد) و در گروه متوكلوپراميد 29 نفر (50/9 درصد) و زنان در گروه زنجبيل 17 نفر (51/5 درصد) و در گروه متوكلوپراميد 16 نفر (48/5 درصد) بودند و بر اين اساس، تفاوت معني‌داري بين دو گروه مشاهده نشد (0/820 = P). شدت تهوع و تعداد دفعات استفراغ در اولين ساعت پس از عمل جراحي در گروه دريافت كننده‌ي زنجبيل، بيشتر از گروه دريافت كننده‌ي متوكلوپراميد كاهش يافت.نتيجه‌گيري:زنجبيل خوراكي، باعث كاهش بيشتري نسبت به متوكلوپراميد در بروز تهوع و استفراغ پس از عمل جراحي شده است و مي‌تواند به عنوان درمان حمايتي در پيش‌گيري از تهوع و استفراغ مورد استفاده قرار گيرد.