الگوي ساختاري روابط بين عوامل آسيب‌زاي درد، فاجعه‌آفريني، ترس و سازگاري با درد در بيماران مبتلا به دردهاي مزمن عضلاني اسكلتي

مقدمه: امروزه، بهترين مدل ارزيابي و درمان درد مزمن عضلاني- اسكلتي، مدل ترس- اجتناب است كه نقش عوامل آسيب‌زاي درد (روان‌رنجوري، اجتناب تجربي و عواطف منفي) در آن به خوبي مشخص نشده است. هدف از انجام مطالعه‌ي حاضر، بررسي الگوي ساختاري روابط بين عوامل آسيب‌زاي درد، فاجعه‌آفريني، ترس از درد و سازگاري با درد (شدت و ناتواني درد) در چارچوب مدل ترس- اجتناب بود. روش‌ها: 314 بيمار مبتلا به دردهاي مزمن عضلاني- اسكلتي به روش نمونه‌گيري در دسترس از بيمارستان‌ها و مطب‌هاي خصوصي شهر اصفهان در سال 1394 انتخاب شدند. اين افراد، با پاسخ دادن به شش پرسش‌نامه‌ي تجديد نظر شده‌ي پنج عاملي NEO (NEO-five factor inventory) فهرست عواطف مثبت و منفي (Positive and ngative affect schedule يا PANAS)، پرسش‌نامه‌ي پذيرش و عمل (Acceptance and action questionnaire)، مقياس فاجعه‌آفريني درد (Pain catastrophizing scale)، مقياس ترس از حركت تمپا (Tampa scale kinesiophobia يا TSK)، و پرسش‌نامه‌ي درجه‌بندي درد مزمن (Graded chronic pain scale) در پژوهش شركت كردند. براي تحليل داده‌ها از آزمون مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شد. يافته‌ها: عوامل آسيب‌زاي درد بر فاجعه‌آفريني و فاجعه‌آفريني بر ترس از درد و ترس از درد بر سازگاري درد اثر مستقيم و معني‌داري داشت (0/001 P براي همه‌ي موارد). همچنين، فاجعه‌آفريني از طريق عوامل آسيب‌زاي درد و ترس از درد از طريق فاجعه‌آفريني درد با سازگاري درد به طور غير مستقيم ارتباط معني‌داري داشتند؛ در حالي كه رابطه‌ي مستقيم عوامل آسيب‌زاي درد و سازگاري درد تأييد نشد. نتيجه‌گيري: عوامل آسيب‌زاي درد، توان پيش‌بيني‌ سازگاري درد را در چارچوب مدل ترس- اجتناب دارد. با كاهش عوامل آسيب‌زاي درد، مي‌توان شدت و ناتواني درد بيماران مبتلا به اختلالات عضلاني- اسكلتي را كاهش داد.