پراكنش درختان كهن‌سال و ويژگي‌‌هاي بوم‌‌شناختي رويشگاه‌هاي‌‌ آ‌‌ن‌ها در استان مازندران

اين پژوهش با هدف شناسايي درختان كهن‌سال و ويژگي‌هاي رويشگاه‌‌ آن‌‌ها در استان مازندران انجام شد. با گردآوري اطلاعات، استفاده از منابع محلي و عزيمت به نواحي مختلف استان، بيشتر از 182 اصله درخت كهن‌سال مكان‌يابي شد. از 33 گونه شناسايي‌شده، بيشترين فراواني (30 پايه) متعلق به بلندمازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey.) بود. آزاد (Zelkova carpinifolia (Pall.) Dipp.) با 29 پايه و چنار (Platanus orientalis L.) با 21 پايه در رتبه‌هاي بعدي قرار داشتند. كمترين تعداد نيز در گلابي وحشي (Pyrus Boissieriana Buhse)، انجيلي (Parrotia persica (DC.) C. A. Mey.)، لرگ (Pterocarya fraxinifolia (Lam.) Spach)، زيتون (Olea europaea L.) و شب‌‌خسب (Albizzia Julibrissin Durazz.) مشاهده شد. از دستاوردهاي مهم اين پژوهش، شناسايي و ثبت قطورترين و بلندترين درخت بلندمازو ايران با 60.4 متر ارتفاع بود. اماكن مذهبي و مناطق جنگلي بيشترين درختان كهن‌سال را داشتند. درختان كهن‌سال شناسايي‌شده از ساحل تا دامنه ارتفاعي 3000 متر از سطح دريا و به‌طور عمده در شرايط مسطح پراكنش داشتند. همچنين، در دامنه ارتفاعي كمتر از 400 متر از سطح دريا، فراواني اين درختان بيشتر بود. درختان كهن‌سال با ميانگين قطر بيشتر در ارتفاع 400 تا 1600 متر از سطح دريا حضور داشتند. در شيب‌هاي كمتر از 60 درصد، تاج درختان كهن‌سال گسترده‌تر بود. بلندمازو و چنار به‌عنوان گونه‌هاي با بيشترين دامنه گسترش بوم‌شناختي از سواحل تا ارتفاعات كوهستاني در ناحيه هيركاني شناخته شدند. كهن‌سال‌ترين درختان، چنار كجور (سن 850 تا 900 سال)، سرخدار گزو سوادكوه (390 تا 440 سال)، ارس گريوده بابل (850 تا 950 سال)، بلندمازو بندپي (550 تا 600 سال) و پلت تنكابن (650 تا 700 سال) بودند. از مهم‌ترين رويشگاه‌‌هاي كهن‌سال مي‌توان به سوردار لاويچ، جواهرده رامسر، حسن‌‌‌‌آباد چالوس، كردمير چهاردانگه ساري و پارك جنگلي نور اشاره كرد كه به حفاظت جدي نياز دارند.