بررسي ارتباط مشكلات اسكلتي ـ عضلاني ناشي از كار با انواع روش‌هاي درماني در ميان فيزيوتراپيست‌هاي شاغل ايران در سال 1395

اهداف: اختلالات اسكلتي-عضلاني پس از مشكلات تنفسي دومين عامل غيبت از كار ناشي از بيماري در كوتاه‌مدت (كمتر از دو هفته) هستند. ماهيت كار در رشته فيزيوتراپي به‌‌گونه‌اي است كه به فعاليت‌هاي جسمي نياز دارد. اين فعاليت‌ها شامل مهارت‌هاي تكراري، تكنيك‌هاي دستي، تكنيك‌هايي كه در طول درمان فشار مستقيمي بر مفصل خاص وارد مي‌كند، وضعيت‌هاي غيرماهرانه مفاصل در طول مانورهاي خاص و وضعيت‌هاي طولاني است. چندين مطالعه نيز چنين گزارش كرده‌اند كه اختلالات اسكلتي ـ عضلاني ناشي از كار در ميان فيزيوتراپيست‌ها به‌وفور ديده ‌شده است. اين پژوهش با هدف بررسي ارتباط مشكلات اسكلتي ـ عضلاني ناشي از كار با روش‌هاي غالب درماني استفاده‌شده از سوي فيزيوتراپيست‌هاي ايران طراحي شده است. روش بررسي: پژوهش از نوع توصيفي ـ تحليلي است و داده‌ها به شكل مقطعي گردآوري شده است. جامعه پژوهش، فيزيوتراپيست‌هاي شاغل در ايران بوده و ابزار گردآوري داده‌ها شامل پرسش‌نامه دموگرافيك و پرسش‌نامه نورديك براي تعيين ميزان شيوع اختلالات اسكلتيعضلاني ناشي از كار است. پرسش‌نامه نورديك يكي از پركاربردترين پرسش‌نامه‌ها در زمينه بررسي اختلالات اسكلتي ـ عضلاني است. كورينكا و همكارانش اين پرسش‌نامه را در سال ۱۹۸۷ در راستاي ثبت علائم اختلالات در نواحي نه‌گانه بدن در بازه يك‌ساله طراحي كرده‌اند. پرسش‌نامه‌ها با همكاري انجمن فيزيوتراپي ايران در ميان شركت‌كنندگان در بيست‌و‌هفتمين كنگره فيزيوتراپي ايران توزيع شد. در اين پژوهش ملاحظات اخلاقي رعايت شده و كميته اخلاق دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي به شماره IR.USWR.REC.۱۳۹۵.۶۶. اين ملاحظات را ثبت كرده است. تجزيه‌وتحليل داده‌ها به‌وسيله نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون مربع كاي و دقيق فيشر انجام شده است. يافته‌ها: تعداد ۱۲۰۰ پرسش‌نامه بين فيزيوتراپيست‌هاي شركت‌كننده در بيست‌و‌هفتمين كنگره فيزيوتراپي ايران با همكاري انجمن فيزيوتراپي ايران توزيع شد كه از اين ميان ۶۸۵ پرسش‌نامه به دست ما رسيد و ۱۶ نفر به علت نداشتن شرايط ورود از مطالعه حذف شدند. چهارنفر به علت سابقه كار كمتر از يك‌سال و ۱۱ نفر به علت بيماري‌هاي ديگر بدن، ازجمله بيماري‌هاي نورولوژي، روماتولوژي، بدخيمي‌ها و تعويض مفصل از مطالعه حذف شدند. ميانگين سني فيزيوتراپيست‌هاي شركت‌كننده در مطالعه ۰۹/۹۱ ± ۳۷/۰۹ و محدوده سني ۲۲ تا ۶۹ سال بود. زنان ۵۳/۹ درصد و مردان ۴۶/۱ درصد از افراد مطالعه‌شده را تشكيل مي‌دادند. پس از به‌دست‌آوردن شيوع مشكلات اسكلتيعضلاني ناشي از كار ميان فيزيوتراپيست‌هاي ايران، ارتباط معنادار آن با نوع درمان انجام‌شده، از طريق آزمون كاي‌دو و دقيق فيشر تحليل شد. از بين نواحي نه‌گانه بدن در هفت‌ناحيه ارتباط معنادار با روش‌هاي درماني به دست آمد. شيوع مشكلات اسكلتيعضلاني در ناحيه گردن با ماساژ توسط دست (۰/۰۰۱=P)، فاشيا ريليز (۰/۰۱۱=P)، موبيليزيشن (۰/۰۰۷=P)، ماسل انرژي تكنيك (۰/۰۰۷=P)، دراي نيدلينگ (۰/۰۳۲=P)، در ناحيه شانه با موبيليزيشن (۰/۰۰۵=P) و تيپينگ (۰/۰۱۴=P)، در ناحيه آرنج با فيزيوتراپي تنفسي (۰/۰۰۷ =P)، در ناحيه مچ دست با انجام ماساژ توسط دست (۰/۰۲۷=P)، فاشيا ريليز (۰/۰۱=P)، موبيليزيشن (۰/۰۴۶=P)، ماسل انرژي تكنيك (۰/۰۰۴=P)، تيپينگ (۰/۰۱۶=P)، در ناحيه قسمت فوقاني پشت با ماساژ توسط دست (۰/۰۰۷=P)، موبيليزيشن (۰/۰۱۴=P)، تيپينگ (۰/۰۰۴=P) و در ناحيه قسمت تحتاني پشت با انجام فاشيا ريليز (۰/۰۳۶=P)، موبيليزيشن (۰/۰۱۵=P)، تيپينگ (۰/۰۳۵=P) و ماسل انرژي تكنيك (۰/۰۴۴=P) و در ناحيه زانوها با آب‌درماني (۰/۰۳۷=P) ارتباط معناداري بين شيوع مشكلات اسكلتيعضلاني ناشي از كار با نوع درمان انجام‌شده توسط فيزيوتراپيست‌ها به دست آمد. نتيجه‌گيري: يافته‌ها از شيوع بالاي مشكلات اسكلتي ـ عضلاني ناشي از انجام فيزيوتراپي در ميان فيزيوتراپيست‌ها خبر مي‌دهد كه اين مشكلات با روش‌هاي غالب در نوع درمان انجام‌شده داراي ارتباط معناداري است. انجام برخي روش‌هاي درماني فيزيوتراپيست‌ها شيوع مشكلات اسكلتيعضلاني را در ميان آن‌ها بيشتر مي‌كند.