تنوع ژنتيكي برخي توده‌هاي بومي گندم استان زنجان با الگوهاي گلياديني

Genetic diversity of some wheat landraces of Zanjan province by gliadin patterns

در مطالعه حاضر، تنوع ژنتيكي گليادين ها بين 30 نمونه از توده هاي بومي گندم متعلق به استان زنجان با استفاده از روش الكتروفورز اسيدي بررسي گرديد. در كل 54 نوار گليادين چندشكل شناسايي گرديد. بيشترين فراواني مربوط به نوار گليادين 46 بود كه در 90% توده هاي بومي گندم مشاهده شد. همچنين نوارهاي 5/ 12 و 5/ 15 در 7/ 86 % از گندم ها مشاهده شدند. ميزان تنوع نوارهاي گلياديني بالا بود (967/ 0=H). بيشترين و كمترين ميزان تنوع ژنتيكي به ترتيب مربوط به امگا-گليادين ها و گاما- گليادين ها بود. توده هاي بومي گندم مورد مطالعه از لحاظ تعداد نوارهاي گلياديني نيز متنوع بوده و واجد 25 - 11 نوار بودند و هر يك از نمونه هاي مورد مطالعه، الگوي گلياديني خاصي را نشان دادند. در كل، 29 الگوي امگا-گلياديني، 15 الگوي گاما-گلياديني، 22 الگوي بتا-گلياديني و 23 الگوي آلفا-گلياديني شناسايي شدند. تجزيه خوشه ايتوانست سه توده تتراپلوييد TN-11372، TN-11734 و TN-11743 را از هگزاپلوييدها جدا كند. نتايج اين مطالعه نشان داد كه تجزيه و تحليل گليادين ها مي تواند براي ارزيابي تنوع ژنتيكي، شناسايي ژنوتيپ هاي گندم و تشخيص سطوح پلوييدي مختلف بسيار مفيد باشد.

In present research, genetic diversity of gliadins among 30 wheat landraces belong to region of Zanjan-Iran, was studied by Acid-PAGE technique. Totally 54 polymorphic gliadin bands were identified. The highest frequency was related to gliadin band 46 witch observed in 90% of wheats. Also gliadins 12.5 and 15.5 were observed in 86.7% of the wheats. Genetic diversity of the wheats based on total gliadin found to be high (H=0.967). Highest and Lowest genetic variation related to omega-gliadins (H=0.917) and gamma-gliadins (H=0.781) respectively. Wheats of Zanjan showed diversity in terms of gliadin bands number (11-25 bands). The entire wheats, showed specific gliadin pattern. Totally, 29 omega-gliadin patterns, 15 gamma-gliadin patterns, 22 beta-gliadin patterns and 23 alpha-gliadin patterns were observed. Cluster analysis could separate three tetraploid genotypes TN-11372, TN-11734, TN-11743 from hexaploids. These results indicate that gliadin proteins analysis is useful for evaluating of genetic diversity, characterizing of wheat genotypes and separating of different ploidy levels.