ارزيابي روش هاي آشكارسازي تغييرات پوشش گياهي و پهنه آبي تالاب‌هاي چغاخور و سولگان

Evaluation of vegetation and waterbody changes detection methods in choghakhor and solegan wetlands

تالاب ها يكي از مهم‌ترين سرمايه ­هاي محيط‌زيستي هستند كه اطلاع از تغييرات آنها نقش اساسي در مديريت آنها دارد. از ميان نگراني‌ها در زمينه تغييرات محيط‌زيست و اكوسيستم تالاب‌ها، مسائل مربوط به تغيير كاربري و پوشش‌گياهي طي زمان به طور فزاينده‌اي مهم تلقي شده‌اند. در همين راستا روش­ هاي سنجش از دور ابزاري قدرتمند براي بررسي پايش تغييرات به‌حساب مي‌آيند كه با سرعت و دقت مناسبي تغييرات كاربري اراضي را در سطوح وسيعي مورد ارزيابي قرار داده و تغييرات را آشكار مي‌نمايد. به‌منظور آشكارسازي تغييرات پوشش‌گياهي در سه تالاب چغاخور، سولگان غربي و سولگان شرقي، سه تصوير ماهواره لندست مربوط به سال‌هاي 2002، 2015 و 2018 انتخاب و روش‌هاي آشكارسازي تفاضل تصوير، تفاضل پوشش‌گياهي و تسلد كپ بر روي آنها پياده‌سازي شد. سپس دقت روش‌هاي مذكور از طريق طبقه‌بندي تصاوير به روش حداكثر احتمال و تعيين آستانه تغييرات مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد روش تسلدكپ با دقت كل و ضريب كاپاي 88/34 و 0/83 نسبت به دو روش ديگر توانسته است تغييرات را به‌خوبي آشكارسازي نمايد. بر اساس آستانه تعيين شده، تغييرات افزايشي مربوط به اراضي كشاورزي، باغات و كشت ديم بوده‌ كه از سال 2002 تا سال 2015، تغييرات افزايشي فقط 23/66 درصد بوده‌اند؛ اما در بازه سه ساله از 2015 تا 2018 به 42/8 درصد افزايش يافته است و همزمان تغييرات كاهشي مربوط به 66 درصد اراضي مرتعي بودند كه طي سال‌هاي 2002 تا 2018 به اراضي كشاورزي تبديل شده‌اند.

Wetlands are one of the most important environmental resources that knowledge of their changes plays a crucial role in their management. Among concerns about environmental and ecosystem changes of wetlands, issues of land use and vegetation change over time have become increasingly important. Thus, remote sensing methods are powerful tools to evaluate that accuracy of land use change monitoring at a wide range of surfaces and reveal variation. In order to detect changes in Choghakhor, western Solegan and eastern Solegan wetlands, three Landsat satellite images were selected for the years 2002, 2015, and 2018, and the Image Differencing, Vegetation Differencing and Tasseled Cap Methods have been implemented on Landsat satellite images. Then, the accuracy of these methods is evaluated by classifying images through maximum probability method and determining the threshold of changes. The results showed that the Tasseled Cap method with total accuracy and kappa coefficient of 88.34 and 0.83, respectively, was able to reveal the changes better than the other two methods. Based on the threshold, incremental changes have been made for agricultural lands, gardens and dryland farming, which increased only 23.66% between 2002 and 2015, but increased 42.8% from 2015 to 2018 and at the same time, declining changes are related to 66% of rangeland that have become agricultural lands during 2002 to 2018.