بررسي انديشه ديني معاد، هويت و جايگاه وجودي انسان در افكار ابن عربي

در اين مقاله علاوه بر بيان ديدگاه ابن عربي در زمينه معاد جسماني سعي شده به بررسي هويت و جايگاه وجودي انسان، حيثيات و مراتب نفس به بدن و كيفيت سير صعودي انسان از عالم جسماني تا برزخ روحاني پرداخته شود. از نگاه ابن عربي، اگر به عالم كه سراسر تجلي‌گاه كمالات حق است نيك بنگري؛ همه آنچه را كه در عالم اكبر متفرق است در عالم انساني خواهي يافت و هيچ حقيقتي در عالم نيست، مگر اينكه به مقتضاي شرع و عقل در عالم وجود انساني ظهور كرده باشد. پس مي‌توان براي انساني كه ازحيث مرتبه اول است و از حيث تحقق آخر است دو معاد جسماني و روحاني در نظر گرفت و اگر اختلافي در اين بين باشد به نحوه اعاده و كيفيت آن باز مي گردد. در نهايت ابن عربي معتقد است كه روح بعد از مرگ و تعلق به عالم برزخ در قيامت به همراه بدن عنصري حاضر مي‌شود.