عنوان مقاله :
بازشناسي ريشه‌هاي اعتقادي مساله بازيافت در معماري ايراني اسلامي؛ با رويكرد مبتني بر نظريه داده بنياد
عنوان به زبان ديگر :
Determining Theoretical Origins of Recycling in Iranian- Islamic Architecture; with Grounded Theory Approach
پديد آورندگان :
بمانيان، محمدرضا دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر و معماري - گروه معماري، تهران , ترابي، مهسا دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر و معماري - گروه معماري، تهران
كليدواژه :
بازيافت , معماري ايراني , فرهنگ ايراني , داده بنياد , نظام اعتقادي , طبيعت
چكيده فارسي :
اهداف: مشكلات زيست‌محيطي متعدد لزوم تغيير رويه كنوني در توليد پسماند و كاهش نخاله‌هاي ساختماني را نشان مي‌دهد. اين در حالي است كه ظرفيت‌هاي بالاي راهكارهاي مبتني بر بازيافت مي‌تواند به افزايش بهره‌وري مصرف و كاهش نرخ توليد پسماند و در ديد كلان نيز گامي موثر در راستاي تحقق توسعه پايدار منجر شود. متاسفانه بازيافت در معماري امروز مغفول مانده است. هدف مطالعه حاضر، شناخت ريشه‌ها و بررسي خاستگاه نظري آن در ميان ايرانيان و در انديشه ايراني- اسلامي است.
شركت‌كنندگان و روش‌ها: اين مطالعه با رويكرد كيفي و به روش داده بنياد انجام شده است. روش جمع‌آوري داده‌ها، مطالعه ميداني و مصاحبه است.
يافته‌ها: تجربه‌هاي موفق بازيافت در معماري ايراني، نشان از ريشه‌هاي قوي اين مساله در نظام انديشه ايرانيان داشته است. آموزه‌هاي ديني از يك‌سو و ارزش‌هاي فرهنگي از سوي ديگر بازيافت را راهكاري مناسب و اصولي در ميراث معماري ايراني معرفي مي‌كنند. محققين در اين مطالعه عواملي چون تكريم و تقدس طبيعت، سفارش به حفظ آن و ايجاد مسئوليت اجتماعي را از جنبه اعتقادي و انس با طبيعت و ساده‌زيستي و پرهيز از زوائد را از جنبه فرهنگي زمينه‌ساز استفاده از استراتژي‌هاي بازيافت در معماري بررسي كردند.
نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد مسير احياي مساله بازيافت در معماري روز ايران جز با شناخت ريشه‌ها و بازتعريف جايگاه ارزش بازيافت و بررسي سابقه اين موضوع در ميراث معماري ايراني محقق نمي‌شود. اميد است مطالعاتي از اين دست كمكي در راستاي پياده‌سازي بازيافت در معماري آينده ايران باشد.
چكيده لاتين :
Aims Numerous environmental problems indicate the need to change the current practice in
construction waste. However, the high potential of recycling-based solutions can increase the
efficiency of energy consumption and reduce waste production rates and provide an effective
step towards sustainable development in macro perspective. Unfortunately, recycling in
today’s architecture is neglected. The purpose of the present study is to identify the roots and
investigate its theoretical origins among Iranians and in Iranian-Islamic thought.
Participants & Methods This study is a qualitative study conducted based on the grounded
theory approach. The method of data collection is field study and the tool is the interview.
Findings The continuity of recycling and its successful records in Iranian architecture show
the strong roots of this issue in the Iranian-Islamic beliefs. Religious thoughts on the one hand,
and cultural values and norms, on the other hand, represent recycling as a viable and principled
strategy in Iranian architectural legacy. In this study researchers investigated reverence and
sanctity of nature, along with the social responsibility for the Muslim individual as the origins of
recycling from the religious aspect of beliefs and deep connection with nature, and minimalism
in life-style as cultural fundamental factors for utilizing recycling strategies in architecture.
Conclusion It seems that the way to revive recycling in the modern architecture of Iran
cannot be reached unless recognizing the roots and identifying the value of recycling through
its history in Iranian architecture. It is hoped that studies of this kind will help to implement
recycling in Iran’s future architecture.
