تبيين شاخص‌ها، كيفيت‌هاي فرم شهري و توزيع فضايي آنها در سطح محلات كلان‌شهر تهران

مطالعات پيشين فرم شهري بر اساس كيفيت‌هاي مختلف فرم شهري، شاخص‌هاي مختلف مرتبط به آن را سنجيده‌اند. لذا سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه چگونه مي‌توان بر اساس شاخص‌هاي قابل سنجش فرم شهري در سطح محلات، كيفيت‌هاي فرم شهري را در اين مقياس ارائه كرد. لذا اين مقاله با هدف يافتن شاخص‌هاي اصلي معرف فرم شهري و تبيين كيفيت‌هاي فرم شهري حاصل از برهم‌كنش و همبستگي شاخص‌هاي فرم شهري قابل سنجش در سطح محلات، به شناسايي تمامي شاخص‌هاي فرم شهري قابل دسترس در سطح ۳۶۸ محله كلان‌شهر تهران پرداخته است. سپس با استفاده از اطلاعات ثانويه، شاخص‌هاي فرم محلات و كيفيت‌هاي آنها را با استفاده از تحليل عاملي اكتشافي به دست آورده است. لذا اين تحقيق با روش اكتشافي تجربي و مبتني بر روش‌هاي كمّي، پس از تبيين كيفيت‌هاي فرم شهري، محلات كلان‌شهر تهران را خوشه‌بندي كرده است. اين مطالعه منجر به شناسايي شاخص‌هاي نشانگر كيفيت‌هاي فرم شهري در سطح محلات شده است. به عبارت ديگر، كيفيت‌هاي فرم شهري در سطح محلات، با شناسايي شاخص‌هاي آن و درك همبستگي‌هاي ميان آنها به‌دست آمده است. لذا ۲۲ شاخص و شش مؤلفه متراكم بودن، دسترسي به فضاهاي باز و سبز، نفوذناپذيري، تنوع فعاليتي، دسترسي به قطعات و دسترسي به حمل‌ونقل همگاني به‌عنوان كيفيت‌هاي فرم شهري در سطح محلات كلان‌شهر تهران معرفي شده‌اند.