بازشناسي شبكه نقاط بالقوگي مكاني با استفاده از «كدهاي مكان‌مند» بررسي موردي: بافت تاريخي شيراز

مفهوم استفاده مجدد از فضاهاي رها شده در طراحي شهري عمدتاً شامل فضاهايي بوده است كه منتزع از شبكه شهري منسجم مورد بازطراحي قرار مي‌گرفته‌اند. نمود عيني فضاهاي حاصل از تخريب‌هاي تدريجي را مي‌توان در بسياري از بافت‌هاي تاريخي شهرهاي ايران ديد. اين شكل نامطلوب از رهاشدگي فضاها و گسست دروني شبكه عناصر واجد ارزش، نشان از آن دارد كه بالقوگي‌هاي موجود درون شهر ناديده گرفته شده است. بازطراحي اين قطعه‌ها و توجه دوباره به شبكه نقاط بالقوگي مكاني، شامل كانون‌ها و راستاهايي كه به شكل تاريخي ساختار منسجم بافت شهري را تكوين مي‌داده‌اند، انديشه‌اي است كه در اين مقاله و با تكيه بر مفهوم «كدهاي مكان‌مند»، مطرح مي‌شود. كدهاي مكان‌مند كه پيرو مطالعات كلارك در دهه هشتاد ميلادي، توسط دي‌مونشو طي چند سال اخير مطرح شده است، الگويي تازه از بازتركيب بالقوگي‌هاي فضايي را نمايان مي‌سازد و با نگاهي يكپارچه و شبكه‌اي به شهر و شناسايي نقاط بالقوه مكاني در چرخه حيات شهري، دستيابي به ساختار شهري متوازن را جستجو مي‌كند. اين پژوهش آزموني است در كاربست كدهاي مكان‌مند كه با تأكيد بر وجه فرآيندي و بومي‌سازي آن، براي نخستين بار در زمينه شهر ايراني به تحليل شبكه‌اي بافت تاريخي شيراز پرداخته است. برونداد پژوهش، ساختار فضايي پنهان و كانونراستاهاي بافت تاريخي شهر شيراز را به‌عنوان عرصه‌اي براي بازطراحي شبكه منسجم شهري ارائه مي‌نمايد.