انديشه سياسي متجلي در ساختار روايتگري زين‌الاخبار گرديزي

هدف اين پژوهش، شناخت محرك اصلي گرديزي در نگارش تاريخ زين الاخبار است. ازآنجاكه هدف مورخ از نگاشتن تاريخ، در ساختار تاريخ او نمود پيدا مي كند و روايت گرديزي از حوادث تاريخي، روايت معناداري است كه باعث شكل‌گرفتن نتيجه اي ويژه در ذهن خواننده و ترويج، تأييد و مستندسازي يك انديشه سياسي مي شود، نويسندگان به‌دنبال كشف و رمزگشايي معنا و انديشه سياسي نهفته در ساختار روايي تاريخ زين الاخبار هستند. براي رسيدن به هدف پژوهش، از نظريه زمان روايت ژرار ژنت، هماهنگ با فضاي تاريخ گرديزي، استفاده شده است. در اين روش، عناصر برجسته سازِ زمان روايي انتخاب شده اند و درنهايت پاره هايي از متن، كه به‌لحاظ زماني برجسته بوده اند، از نظر انديشه اي تحت بررسي قرار گرفته اند. در نتيجه اين روش، دو عنصر محوري ساختار روايتگري گرديزي، يعني بوطيقاي روايتگري زوال و حلقه هاي واسط روايتگري، طرح و تبيين شده اند. از تحليل اين دو عنصر چنين برمي آيد كه مركزي ترين هدف گرديزي در نگارش زين الاخبار ايجاد انگيزه در غزنويان براي دست‌يابي دوباره به حكومت خراسان است و محرك او به‌سمت تاريخ‌نگار ي، ريشه يابي علت زوال حكومت هاي گوناگون براي يافتن راهي جهت رهاندن حكومت غزنويان از نابودي و بازگرداندن آن به روزگار اوج حكومت محمود غزنوي است.