عنوان مقاله :
توصيف ساختمان فعل در گونۀ زباني براهوييِ رودبار جنوب
پديد آورندگان :
شيباني فرد ، فاطمه پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي - گروه فرهنگ و زبان هاي باستان , زرشناس ، زهره پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي
كليدواژه :
ساختمان فعل , گونۀ زباني براهويي رودبار , خانوادۀ زبانهاي دراويدي , رودبار جنوب
چكيده فارسي :
براهويي، زباني غير ايراني و از شاخۀ شمالي خانوادۀ زبان هاي دراويدي است كه محل اصلي رواج آن، كشور پاكستان است اما در ايران نيز گويشوراني دارد. امروزه اغلب گويشوران براهويي در ايران در منطقۀ سيستان و بلوچستان زندگي مي كنند اما گروهي اقليت با جمعيت كمتر از هزار نفر در جنوب كرمان زندگي مي كنند. بخشي از اين گروه اقليت، در روستاي تُم مِيري شهرستان رودبار جنوب ساكن اند و علاوه بر براهويي، به زبان فارسي و نيز گويش رودباري كه گويش مسلط منطقه است، سخن ميگويند. دو قرن مجاورت و همزيستي با بوميان اصلي منطقه و استفاده از گويش رودباري براي تعامل با آن ها، سبب به وجود آمدن گونه اي جديد از زبان براهويي شدهاست كه مي توان آن را گونۀ براهويي رودبار جنوب ناميد. منطقۀ مورد پژوهش، روستاي تم ميريِ شهرستان رودبار جنوب است. تمام داده هاي اين پژوهش، به شيوۀ ميداني و به وسيله مصاحبه با گويشوران مرد و زن (30 نفر)، از سطحهاي مختلف سني (از 9 تا 100 سال) و تحصيلي (از بي سواد تا تحصيل كرده) گردآوري شدهاست. هدف پژوهش حاضر، توصيف و بررسي ساختمان فعل در اين گونۀ زباني است. فعل در اين گونه به دو شكل ساخته مي شود؛ در برخي افعال، فعل بر پايۀ يك ماده ساخته مي شود. به بيان ديگر، ماده فقط بر عمل دلالت مي كند. در برخي ديگر، فعل بر پايۀ دو مادۀ ماضي و مضارع ساخته مي شود. وجه هاي اين گونۀ زباني، اخباري، التزامي و امر هستند. و زمان هاي براهويي، مضارع اخباري، مضارع التزامي، مضارع مستمر، آينده، امر، ماضي ساده، ماضي استمراري، ماضي مستمر، ماضي نقلي و ماضي بعيد هستند.