پديد آورندگان :
تاجيك، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراك - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي , معروف، عارف سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان زنجان - بخش تحقيقات گياه پزشكي , صنعتگر، الهام دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراك - دانشكده كشاورزي - گروه حشره شناسي
كليدواژه :
حبوبات , Callosobruchus maculatus , گاز ازن , آفات انباري
چكيده فارسي :
سوسك چهار نقطه‌اي حبوبات،Callosobruchus maculatus(Fabricus)، مهم‌ترين آفت انباري حبوبات است كه با تغذيه از دانه‌هاي حبوبات موجب خسارت‌هاي سنگين مي‌شود. تحقيقات نشان داده است كه گاز ازن مي‌تواند موجب مرگ و مير در حشرات كامل تعدادي از گونه هاي آفات انباري شود. لذا در اين تحقيق اثرات كشندگي گاز ازن به صورت استفاده در فضاي كاملا عايق عليه مراحل مختلف زيستي سوسك چهار نقطه اي حبوبات مورد بررسي قرار گرفت. در اين تحقيق اثر غلظت‌هاي 3500، 5000 و 6500 پيپيام از گاز ازن عليه مرحله تخم (روي لوبيا چشم بلبلي) و غلظت‌هاي 3500، 5000 و 6500 پيپيام عليه مرحله لاروي (روي لوبيا چشم بلبلي، ماش و نخود) سوسك چهارنقطه‌اي حبوبات و غلظت‌هاي 700، 1200 و 1700 پيپيام گاز ازن عليه حشرات كامل (روي لوبيا چشم بلبلي) سوسك چهارنقطه‌اي حبوبات مورد آزمايش قرار گرفت. همچنين اثر نفوذ پذيري گاز ازن در عمق‌هاي 20، 40 و60 سانتي‌متر توده لوبيا چشم بلبلي، ماش و نخود، در زمان‌هاي مختلف ازندهي (10، 20، 30 و 60 دقيقه) روي حشرات كامل سوسك چهارنقطه‌اي حبوبات به‌طور جداگانه مورد بررسي قرار گرفتند. علاوه بر اين اثرغلظت‌هاي مختلف گاز ازن (5500، 6500 و 7500 پيپيام) روي جوانه‌زني لوبيا چشم‌بلبلي، ماش و نخود مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج آزمايش‌هاي انجام شده روي مراحل مختلف رشدي سوسك چهارنقطه‌اي حبوبات كه به‌طور مستقيم در معرض گاز ازن قرار گرفتند نشان داد كه، غلظت 6500 پيپيام از گاز ازن موجب 54/8 درصد تلفات در تخم و به ترتيب 100%، 93/28 و 36/10 درصد تلفات در لاروهاي آفت در لوبيا چشم بلبلي، ماش و نخود گرديد. غلظت 1700 پيپيام ازگاز ازن نيز موجب 97 درصد تلفات در حشرات كامل شد. آزمايش‌هاي بررسي ميزان نفوذ گاز ازن به عمق توده حبوبات مختلف نشان داد كه مدت 20 دقيقه ازن دهي روي حشرات كامل C. maculatus كه در عمق 60 سانتي‌متري توده ماش، لوبيا چشم بلبلي و نخود قرار داشتندبه ترتيب موجب 76/25، 92/50 و 100 تلفات گرديد. ازندهي به مدت 30 دقيقه موجب مرگ و مير 100% حشرات كامل C. maculatus در عمق 60 سانتي‌متري تمامي حبوبات شد. همچنين غلظت‌هاي مختلف گاز ازن اثر نا مطلوبي روي جوانه‌زني بذور حبوبات نداشته است.
چكيده لاتين :
Cowpea weevil (Callosobruchus maculatus F.) is the most important pest of pulses & caused heavy damage to them. Based on published documents, gaseous ozone caused to mortality of some stored pest adults. In this study the effect of different concentrations of ozone (3500, 5000, 6500 ppm) gas against eggs of C. maculatus on cowpea & in the larvae stage of C. maculatus on the cowpea, green gram & chick pea & concentrations of 700, 1200 & 1700 ppm against adults of C. maculatus on the cowpea have been tested. Penetration efficacy of ozone gas in depth of 20, 40, 60 cm into the mass of cowpea, green gram & chick pea bulk for exposure times of 10 & 20 minutes onto a C. maculatus has been studied separately. Then, effect of different ozone concentrations (5500, 6500, 7500 ppm) on germination of cowpea, green gram & chick pea have been evaluated. Based on results, the concentration of 6500 ppm provided 54.8% mortality to eggs & 100, 93.3 & 36.1 percent to larvae in cowpea, green gram & chickpea respectively. Concentration of 1700 ppm induced 97% mortality to adults. Twenty minutes exposure time for adults in depth of 60 cm of cowpea, green gram & chick pea bulk resulted %72.25, %92.5, %100 mortality respectively. Moreover, 30 minutes exposure time had %100 of mortality of adults in depth of 60 cm. In addition to above results, no negative effects were observed on percentage of germination due to different concentrations of gaseous ozone.
