بررسي سميت تنفسي چهار اسانس گياهي روي سوسك نخود فرنگي Bruchus pisorum (Coleoptera, Bruchidae)

Investigation on fumigant toxicity of four plant-derived essential oils on Bruchus pisorum (Coleoptera: Bruchidae

سوسك نخود ­فرنگي Bruchus pisorum (Linnaeus) (Coleoptera, Bruchidae) از آفات مهم محصولات مزرعه ­اي انباري مي­ باشد. با توجه به محدوديت­ هاي ايجاد شده در مورد استفاده از سموم شيميايي در كنترل اين آفت و ساير آفات انباري، فراهم كردن جايگزيني مناسب براي اين سموم ضروري مي ­باشد. در اين ميان اسانس ­ها به دليل داشتن خاصيت تدخيني، كم خطر بودن براي انسان و محيط ­زيست و همچنين تجزيه سريع، جايگزين مناسبي محسوب مي­ شوند. در اين تحقيق به بررسي خاصيت حشره­ كشي اسانس: باريجه Ferula gummosa، زيره Carum carvi، ژرانيوم Pelargonium roseum و نعنا ­فلفلي Mentha piperata بر حشرات نر و ماده به­ صورت جداگانه پرداخته شد. اين پژوهش در شرايط آزمايشگاهي و در دماي 2±30 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±60 درصد و شرايط 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي انجام گرفت و حشرات تيمار شده تا 72 ساعت شمارش شدند. مقادير 50Lc محاسبه شده پس از 72 ساعت براي حشرات ماده به ­ترتيب 49/94، 1/72، 2/35، 11/55 پي­ پي­ ام و براي حشرات نر 35/65، 1/22، 1/90، 7/31 پي­ پي­ ام بود كه نشان دهنده سميت بالاتر اسانس­ هاي زيره و ژرانيوم براي سوسك­ هاي نر و ماده بود.

Bruchus pisorum (coleoptera, Bruchidae) is one of the most important pests of stored products. Regarding the limitation in using chemicals in stored product, search on alternatives to control the pest is necessary. Essential oils with low toxicity to human, animals and environment are good alternatives in pest management. The effect of four essential oils of Carumcarvi, Ferula gommosa, Mentha piperital, Pelargonium roseum on mortality adulte of B. pisorum has been investigated under laboratory conditions. All the essential oils were toxic to B. pisorum. However, the essential oil of P. roseum and C.carvi induced the highest mortality of the pest. All experiments have been done at 30±2oc, RH (65%) and photoperioded 8:16, D:L and mortality were recorded until 72 hours. All Lc50 of essential oils were between 1.22 to 49.94 ppm that showed high toxicity for pests.C.carvi essential oil was the most toxic with Lc50 equal to 1.72 ppm and F. gommosa was lowest toxic in four essential oils tested with Lc50 equal to 49.94 ppm.