اثر چند حشره كش گياهي و شيميايي بر سفيد بالك گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Westwood ,1856) در شرايط آزمايشگاهي و گلداني

Comparison toxicity of some botanical and chemical pesticides on greenhouse whitefly (Trialeurodes vaporariorum) in laboratory and greenhouse and semi-field condition

اثر سه حشره ­كش گياهي (سيرينول، پاليزين، تنداكسير) و يك حشره ­كش شيميايي (ايميداكلوپريد) روي ميزان مرگ و مير سفيد­بالك گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Westwood) بررسي و با يكديگر مقايسه شد. اثر غلظت ­هاي 0/5، 0/9، 1/8 و 3 در هزار حشره­ كش ­هاي مذكور روي سنين مختلف پورگي و حشرات بالغ سفيد­بالك گلخانه T. vaporariorum به ­روش غوطه­ وركردن برگ براي پوره­ ها و با استفاده از لوله­ هاي شيش ه­اي براي بالغين در آزمايشگاه بررسي شد. همچنين اثر حشره كش­هاي مذكور در شرايط گلخانه ­اي روي گوجه ­فرنگي نيز بررسي گرديد. بين حشره­ كش­ ها، غلظت­ ها و اثرات متقابل حشره­ كش و غلظت در همه مراحل پورگي و بالغ سفيد­بالك در سطح يك درصد اختلاف معني­ داري وجود داشت. با افزايش غلظت ميزان مرگ­ و مير افزايش و با افزايش سن پورگي ميزان مرگ­ و مير كاهش يافت. در روش غوطه­ ورسازي ايميداكلوپريد 3 و 1/8 درهزار و تنداكسير 3 درهزار بيشترين ميزان مرگ و مير را روي پوره­ هاي سنين اول تا سوم نشان دادند و از اين نظر با ساير تيمارها اختلاف معني­ دار داشتند. براي پوره­ هاي سن چهارم غلظت 3 در هزار ايميداكلوپريد بيشترين كارايي را داشت و به­ تنهايي در يك گروه قرار گرفت. در آزمايش گلداني نيز بيشترين مرگ و مير پوره­ هاي سنين اول تا چهارم ناشي از كاربرد ايميداكلوپريد 3 درهزار بود، هرچند در سن دوم پورگي، تنداكسير 3 در هزار اثري مشابه با ايميداكلوپريد داشت. بيشترين اثر بر حشرات بالغ سفيدبالك گلخانه به­ ترتيب با 98/03، 96/07، 96/07، 96/07 و 94/11 درصد مرگ­ و مير بدون اختلاف معني­ دار با يكديگر مربوط به ايميداكلوپريد (3 درهزار)، تنداكسير( 3درهزار)، پاليزين (3 درهزار)، ايميداكلوپريد (1/8درهزار) و سيرينول (3 درهزار) بود.

The effect of three botanical insecticides (sirinol, palizin and tondexir) and one chemical insecticide (imidacloprid) on Trialeurodes vaporariorum has been investigated in laborarory and greenhouse conditions.The four insecticides were used with different doses of 0.5, 0.9, 1.8 and 3 ml/lit respectively. The leaf-dip assay for nymph and glass tube assay for adult were used. Also the effect of these insecticide on tomato plants in green house was studied. There were significant differences among used insecticides and interaction between doses and insecticides on all nymphal stages and adults of the greenhouse whitefly (GW). The mortality rate increases with increasing doses and decreases with increasing nymphal age. There were not significant differences among different doses of Imidicloprid and Tondexir (3 ml/l) on the first, second and third instar nymph of GW in leaf-dip assay. The imidicloprid (3 ml/l) had the highest mortality on fourth instar nymph of GW and was categorized in separate group. Also in pot experiment the highest mortality in all of nymphal instars was for Imidicloprid 3 ml/l, however the tondexir 3ml/l had similar affect on second instar nymph. The highest mortality in adults (with no significant differences) occurred using Imidicloprid was obtained with Imidicloprid (3 ml/l), Tondexir (3 ml/l), Palizin (3 ml/l), Imidicloprid (1.8 ml/l) and Sirinol (3 ml/l) with 98.03, 96.07, 96.07, 96.07 and 94.11 % mortality respectively.