مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي اثرات آللوپاتي علف‌هاي هرز چاودار (Secale cereale L) و يولاف (Avena ludoviciana L) بر جوانه‌زني و رشد گياهچه گندم (Triticum aestivum L)

چكيده فارسي :

مطالعات آزمايشگاهي و گلخانه‌اي براي تعيين اثر آللوپاتيك علف‌هاي هرز باريك ‌برگ بر جوانه‌زني و رشد گياهچه گندم در سال 1392 در آزمايشگاه و گلخانه تحقيقاتي دانشكده‌ي كشاورزي دانشگاه محقق اردبيلي انجام گرفت. بررسي آزمايشگاهي بر اساس طرح كامل تصادفي با 7 تيمار عصاره بقاياي گياهي شامل: عصاره بذر چاودار، عصاره ريشه چاودار، عصاره اندام هوايي چاودار، عصاره بذر يولاف، عصاره اندام هوايي يولاف، عصاره ريشه يولاف با شاهد (آب مقطر) بود. بررسي گلخانه‌اي به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي، كه فاكتور اول: بقاياي گياهي در 5 سطح (شاهد بدون بقاياي گياهي، پودر بذر چاودار، پودر اندام هوايي چاودار، پودر بذر يولاف، پودر اندام هوايي يولاف) و فاكتور دوم: مديريت بقاياي گياهي در 3 سطح (1: ابتدا كاشت بذر گندم سپس اضافه كردن پودر بقاياي گياهي و در آخر اضافه كردن خاك،2: ابتدا كاشت بذر گندم سپس اضافه كردن خاك بر روي بذر گندم و در آخر اضافه كردن پودر بقاياي گياهي و 3: ابتدا كاشت بذر گندم در گلدان و سپس اضافه كردن خاك بر روي بذر گندم و در آخر اضافه كردن پودر بقاياي گياهي به علاوه استفاده از عصاره بقاياي گياهي) بود. هر دو آزمايش در 3 تكرار اجرا گرديد. نتايج آزمايشگاهي نشان داد، عصاره بذر چاودار (Secale cereale L.) و اندام هوايي يولاف (Avena ludoviciana L.) نسبت به بقيه اندام ها تاثير آللوپاتي بيشتري بر جوانه‌زني و رشد گندم داشتند. به‌طوري كه تعداد گياهچه ظاهر شده را، به ترتيب 17و 11 درصد، طول گياهچه را به‌ترتيب 28 و 30 درصد، تعداد برگ را به ترتيب 22 و10 درصد و درصد گياهچه نرمال را به‌ترتيب 21 و 11 درصد نسبت به شاهد كاهش دادند. نتايج آزمايش گلخانه‌اي نشان داد، بقاياي بذر چاودار در زمان اعمال هر سه مديريت به‌ويژه در مديريت اول و سوم و بقاياي بذر يولاف به‌ويژه در مديريت دوم تاثير بازدارندگي بيشتري روي شاخص‌هاي اندازه‌گيري گندم داشتند. در ميان بقاياي گياهي، بذر چاودار بيشترين اثر آللوپتيك را روي شاخص‌هاي اندازه‌گيري نشان داد و اين مي‌تواند نويدي باشد در توليد علف‌كش‌هايي با منشأ طبيعي.