طراحي و روان سنجي ابزار سنجش تغذية انحصاري با شير مادر در زنان نخست زا بر اساس تئوري رفتار برنامه ريزي شده

Design and psychometric of evaluation tools of effective factors on exclusive breastfeeding in primipara women based on the theory of planned behavior

مقاله پژوهشي * نويسندة مسئول: علي مهري نشاني: سبزوار، دانشگاه علوم پزشكي سبزوار،دانشكدة بهداشت تلفن: 10544444150 hadimehri1386@gmail.com : رايانه 0000-0003-2118-8666 :ORCID شناسه 0000-0001-9277- نويسندة اول: 9880 ORCID شناسه 589- مجلة علمي پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي سبزوار، دورة 72 ، شمارة 7، خرداد و تير 5911 ، ص 515 journal@medsab.ac.ir : رايانامه http://jsums.medsab.ac.ir : آدرس سايت 5414- شاپاي چاپي: 2482 طراحي و روانسنجي ابزار سنجش تغذية انحصاري با شير مادر در زنان نخستزا بر اساس تئوري رفتار برنامهريزيشده مريم حيدري 1، علي مهري 2*، حميد جويني 3، صديقه رستاقي 4، زهرا زارع 5 5. دانشجوي كارشناسي ارشد آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت، دانشگاه علوم پزشكي سبزوار، سبزوار، ايران 7. استاديار، دكتراي آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت، دانشكدة بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي سبزوار، سبزوار، ايران 9. استاديار، دكتراي آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت، دانشكدة بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي سبزوار، سبزوار، ايران 4. دانشجوي دكتري آمار زيستي، كميتة تحقيقات دانشجويي، گروه آمار زيستي و اپيدميولوژي، دانشكدة بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي مشهد، مشهد، ايران 0. مربي گروه مامايي ،كارشناسي ارشد مامايي ، دانشگاه علوم پزشكي سبزوار ، سبزوار ، ايران 0901/10/ تاريخ دريافت: 01 0901/10/ تاريخ پذيرش: 22 كليدواژهها: تغذيه انحصاري با شير مادر، تئوري رفتار برنامهريزيشده، طراحي و روانسنجي. چكيده 51 درصد برآورد - 5921 بين 09 - زمينه و هدف ميزان تغذية انحصاري با شير مادر در ايران در سالهاي 5914 شده است كه با توهه به اهميت شير مادر براي كود بايد ارتقا يابد. براي مداخله در راستاي ارتقاي تغذية انحصاري با شير مادر در نسستين گام بايد عوام مثرر بر آن مشسص شوند. ازآنجاكه پرسشنامة استاندارد و بومي در اين زمينه وهود ندارد؛ بنابراين پژوهش حاضر با هدط طراحي و روانسنجي ابزار بومي براي سنجش عوام مثرر بر تغذية انحصاري با شير مادر در زنان نسستزاي شهر كاشمر طبق تئوري رفتار برنامهريزيشده انجام شد. مواد و روشها در اين مقالة مقطعي ابزار اوليه با استفاده از بررسي متون و نيازسنجي اعتقادات بر اساس تئوري رفتار برنامهريزيشده و تجربة محقق در امر شيردهي طراحي شد. براي اعتبار ابزار از روايي صوري)كمي و كيفي( با مشاركت 51 مادر شيرده، روايي محتواي كيفي و كمي)با اندازهگيري نسبت اعتبار محتوا و شاخص اعتبار محتوا( از طريق پان خبرگان با مشاركت 51 متسصص آموزش بهداشت و متسصص طراحي ابزار و روايي سازه)با انجام تحلي عام تأييدي( با انتساب 504 نفر از هامعة بررسي انجام و پايايي ابزار به روش همساني دروني)آلفاي كرونباخ( و آزمون-بازآزمون) ICC ( ارزيابي شد. يافتهها پرسشنامة اوليه با 42 آيتم طراحي شد. ادبيات بعضي پرسشها در روايي صوري و روايي محتواي كيفي 5 حذط شدند. در روايي محتوا تعداد 57 / تغيير كرد و در روايي صوري كمي 4 آيتم بهدلي كسب نمرة كمتر از 0 1 براي سنجش شاخص اعتبار محتوا / 1 براي نسبت اعتبار و نقطة برش 21 / آيتم با در نظر گرفتن نقطة برش 47 حذط شدند. روايي سازه از سوي تحلي عام تأييدي در نرمافزار ليزرل انجام شد كه مقادير RMSEA=0/072 ، AGFI=0/964 بهدست آمد. پايايي ابزار هم با استفاده از روشهاي همساني دروني) a=0/832 ( و رباتان از طريق آزمون مجدد) ICC=0/738 ( تأييد شد. نتيجهگيري نتايج نشان داد كه پرسشنامة طراحيشده براي سنجش عوام مثرر بر تغذية انحصاري با شير مادر در زنان نسستزا بر اساس تئوري رفتار برنامهريزيشده ابزاري معتبر و قاب اعتماد با روايي 5 و پايايي 5 قاب قبول است و استفاده از آن در پژوهشهاي مرتبط توصيه ميشود.

Purpose:The amount of exclusive breastfeeding in Iran during the years1991- 2015is estimated 10- 53%,for improwing this, in the first step,the effective factors should be determined.Due to the lack of standard and indigenous questionnaires on the determinants of effective factors on lactation,this study aimed to design and validate native instruments for measuring thefactors affecting exclusive breastfeeding in Kashmars nulliparous based on the theory of planned behavior. Materials and methods:In this cross-sectional study,original tool was designed using the literature review and need assessment of beliefs To validate participated10nursing mothers,content-related validity through the panel of experts with the participation of10 experts in health education and tool design and validity Structures were studied by selecting156 of the survey population.The reliability of the tool was examined by internal consistency and Ray-Test. Results:The initial questionnaire was designed with 67 items. In the face value and validity of qualitative literature content,some questions were changed and in the face validity,6 items were omitted due to the score of less than11.5.In content validity,considering the cutting point79/0to measure content validity index and cut point of./62for the ratio of credit,18 items were deleted. Structural validity was performed by confirmatory factor analysis in LISREL software,The Reliability of the tool was also approved using methods such as internal consistency(α=0.832)and its stability through retest method (ICC=70.38). Conclusion Questionnaire designed for effective factors on exclusive breastfeeding in primipara women is a trustworthy tool with acceptable reliability and validity and we recommend it in related studies