مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر فن‌آوري واقعيت مجازي و ذهن آگاهي- پذيرش بر كانون توجه و نشانه‌هاي اختلال اضطراب اجتماعي

Comparing effectiveness of virtual reality therapy and mindfulness-acceptance therapy on attention focus and social anxiety symptoms

سابقه و هدف: هدف پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر فن آوري واقعيت مجازي و ذهن آگاهي- پذيرش بر كانون توجه و نشانه هاي اختلال اضطراب اجتماعي افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي بود. روش بررسي: در اين پژوهش كه با روش نيمه آزمايشي دو گروهي با پيش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد، تعداد 30 نفر از مراجعين يكي از كلينيك­هاي مشاوره تهران كه بر مبناي مصاحبه اوليه تشخيصي و نقطه برش مقياس اضطراب اجتماعي، مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي تشخيص داده شدند، به صورت در دسترس انتخاب و با روش انتساب تصادفي در دو گروه 15 نفره گمارش شدند. پس از گمارش آزمودني­ها، پرسشنامه اضطراب اجتماعي و پرسشنامه كانون توجه به ‌عنوان پيش‌آزمون براي هر دو گروه اجرا شد و يك گروه در معرض درمان مبتني بر واقعيت مجازي و گروه ديگر، درمان ذهن آگاهي – پذيرش قرار گرفتند. بار ديگر پرسشنامه‌ها توسط آزمودني­ها تكميل شد. يافته­ها: هر دوي درمان واقعيت مجازي و ذهن آگاهي-پذيرش بر كانون توجه و اضطراب اجتماعي تأثير معني­داري داشت. بين اثربخشي درمان مبتني بر فن‌آوري واقعيت مجازي و ذهن آگاهي- پذيرش بر كانون توجه تفاوت معني­داري وجود داشت. در كانون توجه دروني، واقعيت مجازي و در كانون توجه بيروني درمان ذهن آگاهي-پذيرش اثربخشي بيشتري داشت. بين اثربخشي درمان مبتني بر فن‌آوري واقعيت مجازي و ذهن آگاهي- پذيرش بر اضطراب اجتماعي تفاوت معني­دار وجود نداشت. نتيجه­گيري: بنابراين، با توجه به نتايج مطالعه حاضر مي­توان از درمان مبتني بر فن‌آوري واقعيت مجازي و ذهن آگاهي- پذيرش براي تغيير كانون توجه و در نهايت درمان اضطراب اجتماعي استفاده كرد.

Background: The purpose of this study was to evaluate effectiveness of virtual reality therapy and mindfulness-acceptance therapy on attention focus and social anxiety symptoms among social anxiety patients who referred to counseling centers of Tehran City. Materials and methods: This semi-experimental study with pretest-posttest design was done on social anxiety patients. The sample consisted of 30 social anxiety patients who referred to counseling centers of Tehran City in summer and autumn 2018. Diagnosis of social anxiety disorder was based on clinical interview and social phobia inventory (SPIN). They and were selected through available sampling and then randomly assigned to two experimental groups (each 15 patients). Attention focus questionnaire and social phobia inventory (SPIN) was used for data gathering in the pre- and post-test. Two groups received either experience virtual reality therapy (8 sessions 20 minutes) or mindfulness-acceptance therapy (8 sessions 45 minutes). Results: Both virtual reality therapy and mindfulness-acceptance therapy were effective on attention focus and social anxiety symptoms. Effectiveness of virtual reality therapy and mindfulness-acceptance therapy were significantly different in attention focus. In internal attention focus, virtual reality exposure therapy and in external attention focus, mindfulness-acceptance therapy were more effective. In social anxiety symptoms, two therapies were not different. Conclusion: So according to our results, virtual reality therapy and mindfulness-acceptance therapy could use for improving attention focus and treating social anxiety symptoms.