ارزيابي فعاليت آنتي‌اكسيداني قارچ‌هاي اندوفيت جداشده از برخي گونه‌هاي دارويي بومي استان گلستان

Evaluation of antioxidant activity of endophytic fungi isolated from some native medicinal species of Golestan province

گياهان دارويي منبع بسيار غني از تركيبات آنتي­اكسيداني هستند، قارچ‌هاي اندوفيت گياهان دارويي درنتيجه همزيستي طولاني‌مدت با اين گياهان مي‌توانند برخي خصوصيات زيستي گياه ميزبان خود و توانايي توليد متابوليت‌‌‌‌‌‌‌هاي ثانويه گياهي را به دست آورده‌اند. ازاين‌رو در اين پژوهش خاصيت آنتي‌اكسيداني قارچ‌هاي اندوفيت همزيست با هفت گياه دارويي از تيره Asteraceae شامل Matricaria chamomilla, Anthemis triumfetii, Anthemis parthenium, Anthemis altissima var. altissima, Achillea millefolium, Achillea filipendulina, Cichorium intybus موردبررسي قرار گرفت. نمونه‌برداري از گياهان سالم و عاري از هرگونه علائم بيماري از بيشتر مناطق رويشگاه اين گياهان از ارتفاعات استان گلستان در بهار 1395انجام شد. پس از جداسازي قارچ‌ها و بررسي‌هاي ريخت‌شناسي و شناسايي مولكولي به روش چندژني خاصيت آنتي‌اكسيداني 37 گونه قارچ اندوفيت به روش تخريب راديكال­هاي آزاد DPPH موردبررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج به دست آمده اختلاف معني­دار در سطح 99 درصد بين خواص آنتي‌اكسيداني قارچ‌هاي اندوفيت مشاهده گرديد و دامنه فعاليت آنتي‌اكسيداني بين 11/32 تا 83/98 درصد متغير بود. كمترين فعاليت آنتي‌اكسيداني مربوط به قارچ Stemphylium amaranthiكه از بافت برگ گونهAnthemis triumfetiiجدا شده بود و بيشترين ميزان فعاليت آنتي‌اكسيداني مربوط به قارچ Trametes versicolor جدا شده از بافت ساقه گونه بومادران زرد (Achillea filipendulina) بود. همچنين از نظر فعاليت انتي اكسيداني گونه قارچ گوش ماهي Schizophyllum communeبا ميزان 8/98درصددر يك گروه با قارچT. versicolor از بازيديوميست­هاقرار گرفت. گونه‌هايي از جنس Cladioporium sp. شامل Cladosporium cladosporioides و Cladosporium ramotenellum ميزان فعاليت آنتي‌اكسيداني بالايي را حدود 97 درصد از خود نشان دادند. با توجه به زمان توليد كوتاه مدت و نرخ رشد بالاي قارچ­ها و عدم نياز به تخريب اكوسيستم نسبت به حفظ ذخاير گياهان دارويي مي­تواند اندوفيتها را به انتخاب خوبي براي توليد مواد آنتي‌اكسيداني تبديل كند.

Medicinal plants are a very rich source of antioxidant compounds. Endophytic fungi of medicinal plants, due to long-term coexistence with these plants produce plant secondary metabolites. Therefore, in this study, the antioxidant properties of endophytic fungi isolated from 7 medicinal plants of the Asteraceae family includeing Matricaria chamomilla, Anthemis triumfetii, Anthemis parthenium, Anthemis altissima var. Altissima, Achillea millefolium, Achillea filipendulina, Cichorium intybus was investigated. The samplings were done from healthy plants and free of any diseases from most areas of Golestan province during 2016 spring. After morphological and molecular identification of endophytic fungi, the antioxidant property of 37 species of endophytic fungi was evaluated by DPPH free radicals metod. Based on the results, a significant difference of 99% was observed between the antioxidant properties of endophytic fungi. The lowest (32.1% ) and highest (98.8%) antioxidant activity were related to the Stemphylium amaranthi and Trametes versicolor fungi isolated from Anthemis triumfetii leaf and Achillea santolina stem tissues, respectively. In addition, the Schizophyllum commune with 98.8% antioxidant activity was placed in the same group with T. versicolor. The Cladioporium spp. such as Cladosporium cladosporioides and Cladosporium ramotenelum showed a high antioxidant activity of about 97%. Considering short-term production and the high growth rate of fungi, endophytes maybe a good choice for the production of antioxidant substances.