ارزيابي و مقايسه فيتوشيميايي و آنتي‌اكسيداني سه گياه دارويي پرمصرف در رويشگاه‌هاي طبيعي استان فارس

Evaluation of phytochemical and antioxidant activity of three widely-used medicinal plant in natural habitats of Fars province

رشــد و توليــد گياهــان در اكوسيســتم­ها و رويشــگاه­هاي طبيعــي مختلــف، تحــت تاثــير عوامــل مختلــف قــراردارد. پژوهش حاضر به ­منظور ارزيابي و مقايسه فيتوشيميايي و آنتي اكسيداني 3 گونه دارويي پر مصرف شامل: آويشن شيرازي (Zataria multifolia Boiss)، بومادران شيرازي (Achillea eriophora DC) و بابونه آلماني (Matricaria chamomilla L) در پنج رويشگاه طبيعي (فسا، فيروزآباد، كازرون، فراشبند و دهرم) واقع در استان فارس انجام شد.پس از جمع­ آوري اندام­هاي هوايي گياهان در مرحله گلدهي و تهيه عصاره متانولي به روش خيساندن، محتواي فنولي و فلاونوئيـدي بـه ترتيـب بـا روش­هـاي معـرففولين-سيوكالتيو و رنگ سنجي كلريد آلومينيوم، فعاليت آنتي­اكسيداني با روش DPPH سنجيده شده است.نتايج نشان داد كه عملاً يك رابطه و همبستگي مثبت ميان تركيبات ثانوي گياه با عملكرد آنتي‌اكسيداني آنها وجود دارد و اين رابطه براي هر سه نمونه گياهي كاملا معني دار بود، به‌‌طوري‌كه به‌ترتيب گونه‌هاي آويشن شيرازي و بومادران در رويشگاه‌هاي دهرم و فراشبند از بيشترين ميزان تركيبات فنلي و فلاونوييدي برخوردار بودند و به فراخور آن عملكرد آنتي‌اكسيداني بيشتري نيز از خود نشان دادند به نظر مي­رسد تفاوت در ميزان تركيبات ثانوي و فعاليت آنتي­اكسيداني نشان­ دهنده اثر ارتفاع رويشگاه بر كميت و كيفيت مواد موثره گونه‌ها مي‌باشد و با توجه به اهميت اثر شرايط متنوع اكولوژيكي بر تركيبات دارويي گونه‌ها پيشنهاد مي‌شود در تحقيقات آتي اثر هر يك از ديگر عوامل از جمله خاك رويشگاه‌ها نيز مورد ارزيابي قرار گيرد

Growth and generation of plants in different ecosystems and natural habitats are influenced by various factors. The present study aimed to evaluate and compare the phytochemicals and antioxidants of three widely-used medicinal plant species including Zataria multifolia Boiss, Matricaria chamomilla L. and Achilla millefolium L. which grown in five natural habitats (Fasa, Firoozabad, Kazeroun, Farashband and Dehram) located in Fars province, South of Iran . Phenolic and flavonoid contents of the extracts obtained by maceration (soaking) method were determined via Folin-Ciocaltiu and Aluminum chloride colorimetric, respectively. The antioxidant properties were also investigated through DPPH method. Based on the results, there is a positive correlation between plant secondary compounds and their antioxidant performance, and this relationship was quite significant for all three plant samples. Among the regions under the study, the highest phenolic and flavonoid compounds yields were detected in Farashband and Dehram regions, respectively. Among the results, the highest phenolic and flavonoid contents as well as antioxidant properties were identified in Achillea eriophora DC and Zataria multifolia Boiss species from Farashband and Dehram regions had the highest values. The differences observed in phenolic and flavonoid contents as well as antioxidant properties could be attributed to the effects of climatic conditions such as height above sea level on the investigated plants.